Επιταγή των καιρών: Επιστροφή στους αγροτικούς συνεταιρισμούς-φυσικούς φορείς ανάπτυξης του χωριού και της υπαίθρου.

Πρόσφατα ψηφίστηκε ο Νόμος 4015/21.9.2011 “Θεσμικό πλαίσιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τις συλλογικές οργανώσεις και την επιχειρηματικότητα του αγροτικού κόσμου, οργάνωση της εποπτείας του κράτους”, στα πλαίσια μιας φιλόδοξης προσπάθειας να συντονίσει όλες τις Οργανώσεις του Αγροτικού Χώρου, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Αγροτικούς Συλλόγους, Ομάδες Παραγωγών κ.ά., στο πνεύμα της συνταγματικής διάταξης του άρθρου 12 παρ. 4. “Οι Γεωργικοί

και Αστικοί Συνεταιρισμοί κάθε είδους αυτοδιοικούνται σύμφωνα με τους όρους του νόμου και του καταστατικού τους και προστατεύονται και εποπτεύονται από το Κράτος, που είναι υποχρεωμένο να μεριμνά με την ανάπτυξή τους”.

του ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΚΑΤΣΑΝΙΔΗ, Καθηγητή ΤΕΙ Θεσ/νίκης, π. Δ/ντή Συνεταιριστικής Σχολής ΠΑΣΕΓΕΣ Θεσ/νίκης, π. Νομάρχη Καρδίτσας   

Στην πραγματικότητα όμως μια απλή ανάγνωση των διατάξεων του οδηγεί κάθε αναγνώστη, που γνωρίζει και ασχολείται επιστημονικά ή πρακτικά με τους Συνεταιρισμούς, στο απλό συμπέρασμα, ότι οι συντάκτες του Νόμου αγνοούν:

την παγκοσμιότητα του θεσμού του Συνεταιρισμού, την γέννηση και ιστορία του, την πρακτική και το έργο του στο εξωτερικό και στην Ελλάδα.

την ύπαρξη και τήρηση Διεθνών Συνεταιριστικών Αρχών. Υπογραμμίζεται ότι: “Συνεταιρισμός είναι μια αυτόνομη Ένωση Προσώπων, που συγκροτείται εκούσια, για την αντιμετώπιση των κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών και επιδιώξεων μέσα από μια κοινή και δημοκρατικά διοικούμενη επιχείρηση”.

ο Συνεταιρισμός ιστορικά δεν είναι εφεύρημα κυβερνητικής πρωτοβουλίας, ούτε κατασκεύασμα νομοθέτη, αλλά υπήρξε κοινωνική ιδέα ανθρωπιστών διανοουμένων, και αγωνιστική κατάκτηση – δημιούργημα απλών ανθρώπων του Λαού, εργαζομένων, γεωργών και επαγγελματιών, των απελπισμένων από την αθλιότητα της ζωής, την καταπίεση και εκμετάλλευση, προκειμένου μόνοι τους, με τις δικές τους δυνάμεις, να βελτιώσουν την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική θέση τους.

τον διττό χαρακτήρα του Συνεταιρισμού, που είναι μια αυτόνομη και εκούσια ένωση προσώπων σε μορφή κοινής επιχείρησης, με την ισότιμη συμμετοχή των μελών της, ως φορέων αναγκών και όχι κεφαλαίων και παράλληλα αποτελεί μορφή επιχείρησης με ειδική νομική μορφή.

την περιπέτεια στην οποία οδηγήθηκαν οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί με τις συχνότατες αλλαγές στο νομικό θεσμικό πλαίσιο των Συνεταιρισμών.

Σήμερα όμως με τον Ν. 4015/21.9.2011 οδηγήθηκαν οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί σε νέα περιπέτεια με απρόβλεπτες συνέπειες και ενδεχόμενη οριστική διάλυση. Με υποχρεωτικά στερεότυπα και αναγκαστικούς όρους στην οργάνωση, δομή και λειτουργία δεν μπορούν να ευδοκιμήσουν οι Συνεταιρισμοί. Από την φύση τους οι Συνεταιρισμοί στηρίζονται στην ελεύθερη βούληση των μελών τους, στην δυνητική αντίληψη και την δυναμική προοπτική. Συγκεκριμένα:

Είναι συνεταιριστικά αδιανόητο και πρακτικά ανεπίτρεπτο να τίθεται όριο κεφαλαίου στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς 30.000 €, για τον απλούστατο λόγο ότι ο Συνεταιρισμός είναι ένωση προσώπων και όχι κεφαλαίων. Τίθεται μόνο όριο αριθμού προσώπων, που επικράτησε διεθνώς να είναι το επτά (7) και όχι ελάχιστο ποσό κεφαλαίου, όπως συμβαίνει στις κεφαλαιουχικές εταιρίες ΑΕ και ΕΠΕ.

Είναι συνεταιριστικά αδιανόητο και πρακτικά ανεπίτρεπτο ο αναγκαστικός όρος, το 80% της παραγωγής να παραδίδεται στον Αγροτικό Συνεταιρισμό. Μπορεί να προβλέπεται δυνητικά με αποφάσεις της Γεν. Συνέλευσης ανάλογα με τις επικρατούσες αντικειμενικές συνθήκες.

Είναι συνεταιριστικά αδιανόητο και πρακτικά ανεπίτρεπτο να καταργούνται οι Ενώσεις Συνεταιρισμών, οι Κεντρικές Ενώσεις και να υποχρεώνονται αναγκαστικά οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί να οδηγούνται στις θεοποιημένες εταιρικές συμπράξεις.

Είναι συνεταιριστικά αδιανόητο και ανεπίτρεπτο, με την καθιέρωση εποπτικής Αρχής, του Εθνικού Μητρώου και τις ετήσιες Δηλώσεις, με το πλήθος προϋποθέσεων και όρων, να τίθενται οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί ουσιαστικά υπό απαγόρευση και σταθερή κηδεμονία, πράγμα το οποίο δεν γίνεται με τις άλλες νομικές μορφές Επιχειρήσεων και φυσικά έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της αυτονομίας και αυτοδιοίκησής τους.

Το Ελληνικό Συνεταιριστικό Κίνημα έχει  δεινοπαθήσει από τις συχνές νομικές θεσμικές αλλαγές, συνολικά επτά (7), από το 1979 για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και τουλάχιστο άλλα τρία (3) για τις άλλες μορφές Συνεταιρισμών, την κρατική παρέμβαση και τα κομματικά – συνεταιριστικά στελέχη, που χρησιμοποίησαν τους Συνεταιρισμούς ως εφαλτήριο για άλλες σκοπιμότητες. Με τον Ν. 4015/21.9.2011, οδηγούνται οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί με μαθηματική ακρίβεια σε νέα περιπέτεια και οριστική διάλυση. Υπάρχει σοβαρότατος κίνδυνος ο νέος Νόμος να γίνει η ταφόπλακα των Αγροτικών Συνεταιρισμών.

Είναι καιρός πλέον η Πολιτεία να συνετισθεί και αναγνωρίζοντας τον ιδιαίτερο ρόλο των Συνεταιρισμών στην Οικονομία, Κοινωνία και Πολιτισμό, την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική πρόοδο, την συνεργασία των οικονομούντων ανθρώπων, την τοπική και περιφερειακή ισόρροπη ανάπτυξη, την απασχόληση, την συγκράτηση των τιμών, τον εφοδιασμό των αναγκαιούντων χρηματικών μέσων με ευνοϊκούς όρους και για πολλούς άλλους λόγους, όπως έχουν κάνει με διακηρύξεις τους πολλοί Διεθνείς Οργανισμοί και να προχωρήσει στην μελέτη, κατάρτιση και ψήφιση ενός ενιαίου νομικού πλαισίου για όλες τις μορφές Συνεταιρισμών, Αγροτικούς, Αστικούς, Κοινωνικούς, Οικοδομικούς, Συνεταιριστικές τράπεζες κ.ά., ένα νέο σύγχρονο Ν. 602/1914, σεβόμενη κυρίως

·  τις διεθνείς συνεταιριστικές αρχές

·  την διεθνή συνεταιριστική πρακτική

·  τις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής Οικονομίας, Κοινωνίας και Δικαίου.

Συγκεκριμένα το ενιαίο νομικό πλαίσιο πρέπει:

α.   να εγγυάται ένα συνεταιρισμό, χωρίς κρατικό  εναγκαλισμό και κομματική παρέμβαση, πραγματικά ελεύθερο, αυτόνομο, ανεξάρτητο, αυτοδύναμο και οπωσδήποτε ακηδεμόνευτο.

β.   να εγγυάται τον σεβασμό των διεθνών συνεταιριστικών αξιών και αρχών.

γ. να διαμορφώσει πλαίσιο ίσων ευκαιριών και όρων με τις άλλες μορφές επιχειρηματικής δραστηριότητας.

δ.   να σχεδιάσει το συνεταιριστικό κίνημα με εφικτό τρόπο στη βάση ειδικών κινήτρων και όχι αναγκαστικών ρυθμίσεων.

ε.   να διαμορφώσει ένα πλαίσιο ειδικών κινήτρων, ρυθμίσεων χρεών και φοροαπαλλαγών, για ουσιαστική υποστήριξη των Συνεταιρι-σμών.

στ.να προσδιορίσει τον χρόνο του Προέδρου σε δύο θητείες, όπως συμβαίνει με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, για να μη γίνεται το αξίωμα επάγγελμα καθώς και την θητεία σε 2-3 χρόνια για να μη γίνεται η θέση πολυθρόνα αλλά καρέκλα ευθύνης και προσφοράς.

ζ.   να προβλέπει την δυνατότητα πρόσληψης διευθυντικών στελεχών με αξιοκρατικό τρόπο για 2-5 χρόνια με προκήρυξη με το δικαίωμα μιας ανανέωσης.

η.   να εγγυάται ένα σταθερό νομικό αναπτυξιακό πλαίσιο με συνέπεια και συνέχεια.

Συγκεκριμένα και ειδικότερα για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, που είναι οι φυσικοί φορείς ανάπτυξης της Γεωργίας, του Χωριού και της Υπαίθρου, είναι επιταγή των καιρών:

·  να καταργηθούν άμεσα το συντομότερον οι διατάξεις του Ν.4015/2011, που θέτουν το όριο κεφαλαίου των 30.000 €

·  να τίθεται μόνο το όριο των επτά (7) μελών, ιδιαίτερα για τους ειδικούς Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, όπως επικράτησε διεθνώς

·  να διευκολυνθούν οι συγχωνεύσεις στην κατεύθυνση, ένας Αγροτικός Συνεταιρισμός σε επίπεδο Δήμου ή σε ευρεία ανθρωπογεωγραφική περιοχή με ειδικά χαρακτηριστικά και μια Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών σε επίπεδο Περιφέρειας ή τουλάχιστον Νομού στη βάση συγκεκριμένων κινήτρων, όπως: α) απαλλαγή χρεών, κυρίως όσων δημιουργήθηκαν μέχρι το 2000, β) απαλλαγή από τον φόρο πλεονασμάτων (κερδών) τουλάχιστον για τρία (3) χρόνια και γ) σταθερή και πάγια μείωση του φόρου πλεονασμάτων (κερδών) κατά 10%.

Είναι γνωστό σε όλους ότι οι Συνεταιρισμοί δεν φοροδιαφεύγουν, δεν κερδοσκοπούν και δεν αισχροκερδίζουν, εφαρμόζουν με θρησκευτική ευλάβεια τις υποχρεώσεις τους απέναντι στις Αρχές της Πολιτείας, φορολογικές, ασφαλιστικές, υγειονομικές, εργασιακές και λειτουργούν συμμετοχικά και δημοκρατικά.

Ασκούν ακόμη κοινωνικό και εθνικό έργο. Χρειάζεται λοιπόν όχι εύνοια και ειδική μεταχείριση αλλά κάποιο ανάλογο ανταποδοτικό τίμημα για δικαίωση του θεσμού και του ρόλου τους στην οικονομία και κοινωνία.

Παράλληλα όμως για ένα νέο ξεκίνημα χρειάζεται μια γενναία ρύθμιση χρεών, αναγνωρίζοντας η Πολιτεία την μεγάλη ευθύνη της για το σημερινό κατάντημα στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς.

Είναι λοιπόν εθνική αναγκαιότητα και επιταγή των καιρών, ιδιαίτερα στη σημερινή οικονομική συγκυρία, τόσο η θέσπιση ενός σταθερού αναπτυξιακού νομικού πλαισίου όσο και η γενναία ρύθμιση χρεών των Αγροτικών Συνεταιρισμών.

Πηγή:www.paseges.gr