Τα ψυχανθή μπορούν να θρέψουν εμάς και τα ζώα μας.

Τη στήριξη της καλλιέργειας των ψυχανθών για την παραγωγή ζωοτροφών, όπως γινόταν παλαιότερα με τα ενεργειακά φυτά, ζήτησε η Ελλάδα στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, που πραγματοποιήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, «η αύξηση της καλλιέργειας ψυχανθών, που περνά μέσα από την αναμόρφωση και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, καθώς θα μπορούσε να μπει στο λεγόμενο «πρασίνισμα», ενισχύει την απεξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές ζωοτροφών. Με τη νέα ΚΑΠ, το 2014, θα μπορούν να υπάρξουν και κίνητρα για την καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών».

Σε αυτό το κλίμα πραγματοποιήθηκε και η πρόσφατη «ακρόαση» του υπουργού, Αθανάσιου Τσαυτάρη, από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής στις 12 Σεπτεμβρίου.

Ο κ. Τσαυτάρης έχει ετοιμάσει και την ελληνική θέση για ενίσχυση της κτηνοτροφίας, όχι μόνο άμεσα, αλλά και με ορίζοντα την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ, την επταετία 2014-2020.

Συγκεκριμένα, επέμεινε στην άμεση εφαρμογή της αμειψισποράς ως «πράσινο» μέτρο και πρότεινε «να βάλουμε στα ξερικά μας χωράφια όσπρια ή ψυχανθή για κτηνοτροφές». Επιπλέον, επανέφερε για πολλοστή φορά το θέμα της σωστής διαχείρισης βοσκοτόπων, που «θα φέρει στην ελληνική γεωργία πόρους περίπου 4,5 δισ. ευρώ», αλλιώς «θα έχουμε πρόστιμα και από τους βοσκοτόπους», ανέφερε.

Αναλυτικά, για την αντιμετώπιση των υψηλών τιμών στις ζωοτροφές, ο κ. Τσαυτάρης ανέφερε τα εξής: «Έχουμε ζητήσει από την Ε.Ε. να αξιοποιηθεί ο μηχανισμός De minimis που προσπαθεί να βοηθήσει σε ακραίες καταστάσεις, όπως είναι η σημερινή συγκυρία με τις ζωοτροφές. Η Ευρώπη δέχτηκε να συζητηθεί την 24η Σεπτεμβρίου στο τακτικό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Παράλληλα, ζητήσαμε να γίνει αλλαγή του προγραμματικού πλαισίου, ώστε, όπως είχε γίνει στο παρελθόν ειδική δράση για τις ενεργειακές καλλιέργειες, να γίνει τώρα ειδική δράση για τα ψυχανθή, δηλαδή, τα όσπρια και τα κτηνοτροφικά φυτά, προκειμένου μονιμότερα να αντιμετωπίσουμε τις διεθνείς εξελίξεις και την υπερβολική αύξηση ιδιαίτερα των τιμών της σόγιας, όπου βλέπουμε ότι είναι η κύρια λευκωματούχος τροφή για την κτηνοτροφία μας».

Εφόσον περάσει αυτό το αίτημα, ο κ. Τσαυτάρης είναι αισιόδοξος ότι «οι καλλιεργητές, τις πρώτες μέρες του Οκτώβρη θα αποφασίσουν αν θα βάλουν κτηνοτροφικά φυτά για να τα συγκομίσουμε του χρόνου τέτοιο καιρό. Άρα, παρά το ότι είναι ένα μέτρο που δεν θα αποδώσει αύριο το πρωί, θα μας θωρακίσει καλύτερα σε ό,τι αφορά τις ζωοτροφές και σε δεύτερο βαθμό ό,τι αφορά τα όσπρια στο δικό μας τραπέζι έναντι όλων αυτών των σκαμπανεβασμάτων των διεθνών εξελίξεων».

Τι είχε πει τον Ιούλιο

Το «μυστικό» στο νέο μοντέλο γεωργίας που προωθεί η πολιτική Τσαυτάρη θα είναι η αμειψισπορά, με εκτεταμένη καλλιέργεια των ψυχανθών, έτσι ώστε με αυξημένες αποδόσεις, υψηλή ποιότητα προϊόντων και δυναμική είσοδο στον τομέα των βιολογικών να μπορούν γίνουν «σήμα κατατεθέν» για ολόκληρο τον κόσμο.

Κυρίαρχο ζητούμενο θα είναι η προσφορά μεγάλης γκάμας ποιοτικών προϊόντων, τα οποία θα παράγονται με λιγότερες εισροές, άρα και με μικρότερο κόστος, ενώ θα ενσωματώνουν υψηλή προστιθέμενη αξία.

Το στοίχημα που τίθεται πλέον είναι πώς θα αρθούν οι στρεβλώσεις που έφεραν λανθασμένες πολιτικές και προτεραιότητες σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο όπως, για παράδειγμα, το καθεστώς των επιδοτήσεων ειδικά στα ξηρικά μη αρδευόμενα χωράφια που είναι και τα περισσότερα (70% των χωραφιών), καθιστώντας ελλειμματική την παραγωγή σε προϊόντα όπως τα όσπρια, και τα ψυχανθή για ζωοτροφές με εμφανείς τις επιπτώσεις στην κτηνοτροφία.

Όπως τονίζει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, όσοι αντιτάχθηκαν στο μέτρο αυτό, συμπεριλαμβανομένου και του ιδίου, όχι μόνο δεν εισακούστηκαν αλλά και χλευάστηκαν.

«Δεν διαφωνήσαμε με τις επιδοτήσεις των σιτηρών, ίσα ίσα υποστηρίζαμε τις επιδοτήσεις σιτηρών και ψυχανθών στα ξηρικά, με μόνη προϋπόθεση να μη δίδονται αν στο ίδιο χωράφι είχε την ίδια καλλιέργεια τα προηγούμενα δύο χρόνια», σημειώνει ο κ. Τσαυτάρης.

Για χιλιάδες χρόνια στα ξηρικά –μη αρδευόμενα - χωράφια πολύ ορθά εναλλάσσονταν καλλιέργειες σιτηρών και ψυχανθών: βίκοι, φασόλια, φακές, λαθούρια, τριφύλλια, ή και δευτερευόντως και καπνός, διασφαλίζοντας τροφές για τον άνθρωπο και ζωοτροφές για την κτηνοτροφία. Εξάλλου, τα όσπρια ήταν κύριο συστατικό της ελληνικής διατροφής.

Ωστόσο, οι επιδοτήσεις για παράδειγμα μόνο των σιτηρών στα ελληνικά ξηρικά χωράφια, οδήγησαν στη μονοκαλλιέργεια αποκλειστικά σχεδόν σιτηρών, με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες της μονοκαλλιέργειας.

Βοσκότοποι

Μεγάλη βοήθεια στο πρόβλημα της αντιμετώπισης των ακριβών ζωοτροφών, μπορεί να δώσει η διαχείριση των βοσκοτόπων με τρόπο που να αποδίδει τα μέγιστα για τον παραγωγό, χωρίς να κοστίζει υπερβολικά σε εργασία και εφόδια.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθ. Τσαυτάρης είπε σχετικά, στις 12 Σεπτεμβρίου στη Βουλή:

«Θα πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να διαχειριστούμε αυτόν τον πόρο αειφόρα και με τρόπο που δεν θα έχει περιθώρια παρερμηνειών ή δυσλειτουργιών ή καταχρήσεων των χρημάτων, όπως απαιτεί η Ε.Ε. Είναι ένας πόρος που θα φέρει στη γεωργία μας περίπου 4,5 δισ. χρήματα. Δυστυχώς όλοι γνωρίζετε ότι έχουμε αρκετές συναρμοδιότητες, όπως π.χ. το γεγονός ότι δεν προχωράει η ψηφιοποίηση αυτής της ιστορίας από την πλευρά του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ενώ εμείς προχωρούμε την ψηφιοποίησή τους μέσα στα πλαίσια του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.. Θα ήθελα να σας αναφέρω ότι αυτό είναι κάτι που είναι υποχρέωσή μας ούτως ή άλλως. Μας βάζουν αυστηρά όρια, πρέπει να κινηθούμε γρήγορα ως προς τη διαδικασία αυτή. Γιατί αλλιώς θα έχουμε πρόστιμα και από τους βοσκοτόπους στην κτηνοτροφία μας».

Tι υποχρεώσεις περιλαμβάνει  η πολλαπλή συμμόρφωση

Eκτός από τη χρηστή διαχείριση των υδάτων και την προστασία του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, η πολλαπλή συμμόρφωση ορίζει τα εξής για τον κάθε αγρότη που λαμβάνει κοινοτικές ενισχύσεις:

1. Να μεριμνά ώστε στα αγροτεμάχια που βρίσκονται σε εδάφη με κλίση άνω του 10%, να υπάρχει φυτική κάλυψη κατά την περίοδο των βροχοπτώσεων, μέχρι την προετοιμασία του εδάφους για την επόμενη σπορά, ανάλογα με την καλλιέργεια.

2. Σε αγροτεμάχια με κλίση πάνω από 10% που κινδυνεύουν από διάβρωση, η άροση πρέπει να γίνεται κατά τις ισοϋψείς ή διαγώνια ή εναλλακτικά να δημιουργούνται σταθερές ακαλλιέργητες λωρίδες ως ζώνες ανάσχεσης, σε αποστάσεις ανάλογες με τις εδαφικές ιδιότητες και την κλίση. Επίσης η άρδευση να μη γίνεται με την μέθοδο της κατάκλυσης.

3. Να μην καταστρέφει τις αναβαθμίδες, τις ξερολιθιές, τα αναχώματα και τα φυσικά πρανή στα όρια των αγροτεμαχίων.

4. Εφόσον στην εκμετάλλευση υπάρχουν αρόσιμες εκτάσεις ο γεωργός οφείλει σε αυτές να εφαρμόζει αμειψισπορά με έναν από τους παρακάτω τρόπους:

Α. Να καλλιεργεί και να ενσωματώνει στο έδαφος χειμερινά ψυχανθή, συμπληρωματικά προς την εαρινή καλλιέργεια, στο 20% της αρόσιμης έκτασης της εκμετάλλευσης κατ’ έτος. Ως επιλέξιμες συμπληρωματικές καλλιέργειες ψυχανθών μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα εξής: βίκος, ρόβη, τριφύλλι, μηδική, κτηνοτροφικά κουκιά, πίσσα, λαθούρι, λούπινα. Σε αγροτεμάχια στα οποία έχει καλλιεργηθεί ψυχανθές ως κύρια καλλιέργεια δεν απαιτείται συμπληρωματική καλλιέργεια.

Β. Να καλλιεργεί ετησίως τουλάχιστον τρεις διαφορετικές (ομάδες) καλλιέργειες στην εκμετάλλευσή του.

Ο γεωργός απαλλάσσεται της υποχρέωσης αμειψισποράς εφόσον αποδείξει με ατομική ή συλλογική ανάλυσης εδάφους ότι το έδαφος του αγροτεμαχίου περιέχει 3% κατ’ ελάχιστο οργανική ουσία.

Κυρίως πιάτο τα όσπρια στο ελληνικό τραπέζι

Στην κορυφή της πολιτικής του ατζέντας έχει βάλει ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Αθανάσιος Τσαυτάρης, τα όσπρια και εξηγεί: «Τα ψυχανθή μας εξαφανίστηκαν μαζί με την κτηνοτροφία. Μόνη σχεδόν λευκωματούχος τροφή και ζωοτροφή έγινε το εισαγόμενο ψυχανθές, η σόγια. Η Ελλάδα, μια χώρα που θέλει να λέγεται «γεωργική» κατανάλωσε 11.800 τόνους φακές εκ των οποίων οι 11.200 ήταν εισαγόμενοι! Επ’ αυτού η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης συμφωνεί με την προσπάθεια και άλλων φορέων, οργανώσεων κ.λπ. για την ενίσχυση των ψυχανθών αλλά και για την επανεξισορρόπηση της διατροφής βάζοντας πάλι τα όσπρια, ως ουσιώδες στοιχείο της Μεσογειακής Διατροφής». Βέβαια, το ζητούμενο κατά τον κ. Τσαυτάρη είναι η Μεσογειακή Διατροφή να υποστηρίζει ταυτόχρονα και τα προϊόντα της ελληνικής γης και όχι μόνο τη φακή, τα φασόλια κ.ά. από τον Καναδά ή την Τουρκία.

Η επίμαχη διάταξη

Η διάταξη που αφορά τα ψυχανθή είναι η παράγραφος 4 του άρθρου 3 της ΚΥΑ που αφορά την πολλαπλή συμμόρφωση, ΦΕΚ 509 Β’/23 Απριλίου 2010 και έχει όπως παρακάτω :

«Εφόσον στην εκμετάλλευση υπάρχουν αρόσιμες εκτάσεις ο γεωργός οφείλει να σε αυτές να εφαρμόζει αμειψισπορά με ένα από τους παρακάτω τρόπους:

Α. Να καλλιεργεί και να ενσωματώνει στο έδαφος χειμερινά ψυχανθή, συμπληρωματικά προς την εαρινή καλλιέργεια, στο 20% της αρόσιμης έκτασης της εκμετάλλευσης κατ’ έτος. Ως επιλέξιμες συμπληρωματικές καλλιέργειες ψυχανθών μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα εξής: βίκος, ρόβη, τριφύλι, μηδική, κτηνοτροφικά κουκιά, πίσσα, λαθούρι, λούπινα. Σε αγροτεμάχια στα οποία έχει καλλιεργηθεί ψυχανθές ως κύρια καλλιέργεια δεν απαιτείται συμπληρωματική καλλιέργεια.

Β. Να καλλιεργεί ετησίως τουλάχιστον τρεις διαφορετικές (ομάδες) καλλιέργειες στην εκμετάλλευσή του.

Ο γεωργός απαλλάσσεται της υποχρέωσης αμειψισποράς εφόσον αποδείξει με ατομική ή συλλογική ανάλυσης εδάφους ότι το έδαφος του αγροτεμαχίου περιέχει 3% κατ’ ελάχιστο οργανική ουσία».

Πηγή: www.agronews.gr