Θέλουν να αγοράζουν απευθείας από τον παραγωγό οι καταναλωτές.

Την «πόρτα» για την απευθείας είσοδο των προϊόντων του αγροδιατροφικού τομέα από το χωράφι του παραγωγού στο ψυγείο του ελληνικού νοικοκυριού, φαίνεται πως έχει ανοίξει και μάλιστα διάπλατα το λεγόμενο και «κίνημα της πατάτας», διαμορφώνοντας καινούριες καταναλωτικές συμπεριφορές, για τα δεδομένα της χώρας.

Ενδεικτικό των νέων… καταναλωτικών ηθών, που εισήγαγε το «κίνημα», είναι το γεγονός ότι,

βοηθούσης και της οικονομικής κρίσης, ήδη, πάνω από οκτώ στους δέκα επιδιώκουν, πλέον, να παρακάμπτουν τόσο τους εμπόρους, όσο και το «ράφι» του super market, όταν προμηθεύονται αγροτικά προϊόντα για τις ανάγκες τους.

Ωφελημένοι παραγωγοί και καταναλωτές

Από την πρακτική αυτή, ωφελημένοι βγαίνουν και οι δύο «κρίκοι», στις άκρες της αλυσίδας παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων, καθώς οι μεν παραγωγοί πωλούν υψηλότερα την πραμάτεια τους, από ό,τι στο χονδρέμπορα και μάλιστα με άμεση είσπραξη των χρημάτων τους, οι δε καταναλωτές αγοράζουν φθηνότερα από ό,τι στο ράφι, μια και αποφεύγουν να πληρώσουν το «καπέλο» των μεσαζόντων.

Παρά την επιτυχία του εγχειρήματος, υπάρχουν ακόμη σημαντικά περιθώρια βελτίωσης κι αυτό το παραδέχονται και οι παραγωγοί και οι καταναλωτές, αφού ζητούν την επανάληψη τέτοιων δράσεων μεν, αλλά με αρτιότερη οργάνωση, καλύτερο χρονικό προγραμματισμό και συντονισμό και με πιο ευέλικτα δίκτυα διανομής και όρους μεταφοράς.

Στα συμπεράσματα αυτά καταλήγει επιστημονική έρευνα που διενήργησαν καθηγητές του ΑΠΘ (σ. σ. οι κ. κ. Γ. Γκάρος, Ε. Γενίτσαρης και Α. Νανιόπουλος) από τον τομέα Μεταφορών, Συγκοινωνιακής Υποδομής και Διαχείρισης Έργων και Ανάπτυξης του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, με τίτλο «Τα logistics των άμεσων πωλήσεων αγροδιαγροφικών προϊόντων: η περίπτωση του κινήματος της πατάτας».

Υπέρ του κινήματος της πατάτας

Η επιστημονική εργασία, που βασίστηκε σε δείγμα 100 καταναλωτών και 65 παραγωγών, εκπονήθηκε το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2012 και παρουσιάστηκε στο 6ο συνέδριο για την έρευνα στις μεταφορές, που διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών και ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας πάνω από 9 στους 10 καταναλωτές τάσσονται υπέρ της συνέχισης του «κινήματος της πατάτας», ενώ περίπου ένας στους τρεις (σ.σ. 33%) έχει παραδεχθεί ότι και στο παρελθόν είχε προσπαθήσει να προμηθευτεί είδη πρώτης ανάγκης για το οικογενειακό του τραπέζι.

Μετά την εκδήλωση της κρίσης, όμως, και των αρνητικών επιπτώσεών της στο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών, η χρησιμότητα της παράκαμψης των μεσαζόντων έγινε επιδίωξη πολύ περισσότερων, με αποτέλεσμα σήμερα το 85% των ερωτηθέντων να δηλώνει ότι προσπαθεί καθημερινά να προμηθεύεται απευθείας από τον παραγωγό, ενώ το 94% επισημαίνει ότι επιθυμεί να συνεχιστούν τέτοιες προσπάθειες, με πιο ένθερμους υποστηρικτές τα άτομα με υψηλό μορφωτικό επίπεδο.

Κίνητρο η χαμηλή τιμή

Η χαμηλή τιμή αγοράς επιβεβαιώνεται ότι αποτελεί τον κυριότερο παράγοντα υιοθέτησης των πρακτικών του «κινήματος της πατάτας», αφού πάνω από εννέα στους δέκα (ποσοστό 93%) εκφράζουν την ικανοποίησή τους από τις τιμές αγοράς, ενώ επτά στους δέκα (72%) βρίσκουν ικανοποιητική και την ποιότητα των προϊόντων που αγόρασαν.

Ωστόσο, η οργάνωση του «κινήματος» δεν φαίνεται να έχει «πείσει» τους καταναλωτές ως προς την αρτιότητά της, δεδομένου ότι μόνο περίπου μισοί δήλωσαν ικανοποιημένοι από την εξυπηρέτηση και την οργάνωση του εγχειρήματος. Για αυτό άλλωστε, στην πλειοψηφία τους ζήτησαν μεγαλύτερη ευελιξία σε χρονικό προγραμματισμό, σε ποσότητες και όρους μεταφοράς, προτάσεις που υποδεικνύουν ότι οι καταναλωτές αναγνωρίζουν και τον ρόλο των μεσαζόντων για τη σωστή λειτουργία μιας εφοδιαστικής αλυσίδας.

Η άμεση είσπραξη ικανοποίησε και τους δύσπιστους

Στο μεταξύ, από τους συμμετέχοντες στο κίνημα της πατάτας παραγωγούς (35 από τους 65 ερωτηθέντες), το 71% δήλωσε ικανοποιημένο σε σχέση με τον όγκο των πωλήσεων που πραγματοποίησε, καθώς και από την τιμή πώλησης. Το δε ποσοστό, που αφορά τον βαθμό ικανοποίησης από την επίτευξη άμεσης είσπραξης των χρημάτων της πώλησης είναι 100%. Δυσαρεστημένοι αντιθέτως δηλώνουν οι παραγωγοί από τους όρους μεταφοράς, καθώς χρειάστηκε να αναλάβουν οι ίδιοι το κόστος, ενώ είχαν επίσης παράπονα από τη συνολική οργάνωση του εγχειρήματος, αναγνωρίζοντας, ωστόσο, ότι πρόκειται για ένα καινούργιο φαινόμενο στην αγορά, που κρύβει πολύ σημαντικά περιθώρια βελτίωσης.

Δεν είναι ελκυστικό για όλους

Υπάρχουν, βέβαια και παραγωγοί οι οποίοι δεν μπήκαν στον πειρασμό να ασχοληθούν με την πρακτική των απευθείας πωλήσεων στους καταναλωτές, είτε γιατί δεν τους συνέφερε η τιμή στην οποία τους ζητήθηκε να διαθέσουν το προϊόν τους, είτε γιατί κάποιοι άλλοι έχουν ήδη βρει εναλλακτικά κανάλια προώθησης των προϊόντων τους, κυρίως προς τις αγορές του εξωτερικού, όπως οι είναι παραγωγοί ελαιολάδου και όχι μόνο.

Ασχέτως αν συμμετείχαν ή όχι στις άμεσες πωλήσεις, πάντως, οι περισσότεροι παραγωγοί δήλωσαν ότι τέτοιες κινήσεις κατάργησης των μεσαζόντων θα έπρεπε να συνεχιστούν και στο μέλλον. Η πλειονότητα των ερωτηθέντων δήλωσε με ενθουσιασμό την επιθυμία της για τη συνέχιση τέτοιων δράσεων.

Στρατηγική για τη βελτίωση της λειτουργίας του «κινήματος»

Με βάση και τα ευρήματα της μελέτης, η ομάδα του ΑΠΘ προτείνει μια στρατηγική για τη βελτίωση των όρων λειτουργίας των άμεσων πωλήσεων τύπου «κινήματος της πατάτας», η οποία προβλέπει:

1)    δημιουργία ανοιχτών χώρων διανομής, με διαμορφωμένη είσοδο και έξοδο, ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή ροή των αγοραστών,

2)    εγκατάσταση προσωρινών, έστω, υποδομών, όπως μεγάλων υπόστεγων σε ρόλο π.χ., αποθήκης, με ταμεία πριν από τους χώρους της φυσικής διανομής, κάδους απορριμμάτων και εγκαταστάσεις υγιεινής,

3)    έμφαση στον τρόπο εργασίας του προσωπικού, το οποίο μέχρι σήμερα αποτελείται από εθελοντές, που διαθέτουν προσωπικό χρόνο,

4)    βελτίωση των όρων μεταφοράς,

5)    διαδικασίες ελέγχου της νομιμότητας και εγκυρότητας κάθε οργάνωσης, καθώς και της φορολόγησης των συναλλαγών εντός αυτής.

Ρεπορτάζ του Λεωνίδα Λιάμη

Πηγή:www.agronews.gr