Φόμα.

Οργανισμός που την προκαλεί: Phoma exigua var. foveata
Ο μύκητας που προκαλεί την ασθένεια βρίσκεται σε ατελή μορφή και δημιουργεί πυκνίδια. Αυτός ο μύκητας εδάφους δεν είναι ασθένεια καραντίνας στην Ε.Ε., αλλά είναι καταχωρημένος στο A2 κατάλογο καραντίνας EPPO.

Εύρος ξενιστών:
Κυρίως η πατάτα, αλλά πολύ σπάνια εμφανίζεται στα ζαχαρότευτλα, ανοιξιάτικο και χειμερινό κριθάρι και μπιζέλι.

Εμφάνιση και σημασία:

Ο μύκητας είναι παρών στις βόρειες, δυτικές, ανατολικές και μέσο-ανατολικές περιοχές της Ευρώπης.  Αυτός ο μύκητας συμπαθεί τις ξηρές και δροσερές περιοχές, αλλά χρειάζεται υψηλή εδαφολογική  υγρασία. Το παθογόνο μολύνει τα φυτά πατάτας στον αγρό και τελειώνει τη μόλυνση και τη ζημιά στην αποθήκευση. Οι μεγαλύτερες ζημιές προκαλούνται από τη διάδοσή του στον χώρο αποθήκευσης.

Συμπτώματα και ασθένειες που συγχέονται:



Ο μύκητας προκαλεί μικρές καστανές κηλίδες στο βασικό τμήμα και στη βάση των φύλλων του στελέχους,  αλλά αυτό το σύμπτωμα δεν είναι καλά ορατό σε μεγάλες φυτείες.  Αυτές οι μικρές κηλίδες εμπεριέχουν μαύρα, πολύ μικρά στίγματα έως 0,1 χιλ., τα οποία είναι οι ατελείς μονάδες αναπαραγωγής του μύκητα  (πυκνίδια). Οι κόνδυλοι έχουν μεγαλύτερες μαύρες  κηλίδες,  κάτω από το περίδερμα υπάρχουν κοιλότητες (σαν σπηλιές), οι οποίες είναι ξηρές και μαύρες  με άσπρα, και αργότερα βυσσινή μυκήλια. Τα συμπτώματα στο στέλεχος μπορούν  να μπερδευτούν με  τα  συμπτώματα της βακτηριακής μελάνωσης του λαιμού ή της ριζοκτονίασης.  Αυτά τα παθογόνα συνήθως προκαλούν σήψη, ενώ η φόμα πολύ σπάνια προκαλεί σήψη.  Οι επιμήκεις κηλίδες που προκαλούνται από τη φόμα είναι καστανές (καφέ), ενώ των άλλων παθογόνων είναι μαύρες. Η προσβολή βακτηρίων προκαλεί μια έντονη μυρωδιά.

Τα συμπτώματα στον κόνδυλο είναι παρόμοια με την ξηρή σήψη που προκαλεί ο μύκητας Fusarium, αλλά το  περίδερμα των κονδύλων που έχει μολυνθεί από Fusarium είναι ζαρωμένο, δεν υπάρχει καμία σπηλιά στον κόνδυλο, και το άσπρο μυκήλιο είναι έξω από τον κόνδυλο. Η Phoma σπάνια προκαλεί ζαρωμένο περίδερμα, συχνά δημιουργεί κοιλότητες (σπηλιές) και τα μυκήλιο αναπτύσσεται συνήθως μέσα στις κοιλότητες και  ποτέ έξω.  Ο μαύρος χρωματισμός που προκαλεί η μόλυνση είναι το μόνο κοινό σύμπτωμα. Η ξηρή σήψη Fusarium προκαλεί στον κόνδυλο μόνο μαύρο χρωματισμό, ενώ η Phoma στις σπηλιές προκαλεί συνήθως ρόδινο-βυσσινή χρωματισμό.

Ο κύκλος της ασθένειας:
Ο μύκητας διαχειμάζει στους κονδύλους πατάτας που παραμένουν στο έδαφος, ή ελεύθερος στο χώμα, ή στους μολυσμένους κονδύλους  (μερικές φορές με λανθάνουσα μορφή). Οι μολυσμένοι κονδύλοι του πατατόσπορου ή τα μολυσμένα φυτά στον αγρό αναπτύσσουν  πυκνίδια στο στέλεχος.  Τα σπόρια, που βγαίνουν από τα πυκνίδια μολύνουν τους κονδύλους στο τέλος  της βλάστησης  ή  κατά τη διάρκεια  της συγκομιδής. Τα σπόρια χρησιμοποιούν τους τραυματισμούς ή τα φακίδια ως πύλες μόλυνσης.  Ξηροί και δροσεροί αποθηκευτικοί χώροι ευνοούν τη διασπορά του μύκητα.

Ο μύκητας μπορεί να ζήσει για 1-2 έτη ως μυκήλιο στο έδαφος