Βιταμίνες: η άγνωστη απειλή.

Υπάρχει μια μορφή κατάχρησης ουσιών που ανθεί στη Δύση, αλλά σπανίως αποτελεί θέμα κατ΄ ιδίαν ή δημοσίων συζητήσεων. Αφορά την κατάχρηση νόμιμων διατροφικών συμπληρωμάτων- βιταμινών, ιχνοστοιχείων και βοτάνων.

Αν και πριν από λίγα χρόνια δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα στους κινδύνους της εφέδρας- ενός συμπληρώματος που καταναλωνόταν ευρέως για αδυνάτισμα, προτού διαπιστωθεί ότι είναι επικίνδυνη-, πολλά άλλα διατροφικά συμπληρώματα μπορεί να υπονομεύσουν την υγεία εάν καταναλωθούν σε υπερμεγέθεις δόσεις ή σε λάθος συνδυασμούς μεταξύ τους ή μαζί με φάρμακα που χορηγούνται για

ιατρικούς λόγους.

Ο δρ Ρίτσαρντ Α. Νέιθαν, οδοντίατρος στο Σαν Φρανσίσκο, ανέφερε προσφάτως την περίπτωση μιας ασθενούς, η οποία έκανε εξαγωγή δοντιού και μία μικροεπέμβαση για περιοδοντική νόσο.

Ο δρ Νέιθαν εξεπλάγη όταν πέντε ημέρες μετά την επέμβαση η ασθενής επέστρεψε στο ιατρείο του με την πληγή ακόμη ανοικτή, καθώς και με αποκόλληση ιστών, σοβαρή αιμορραγία και μόλυνση. «Την ξαναρώτησα επίμονα για τα φάρμακά της κι αυτή τη φορά μού είπε ότι εκτός από τα συνταγογραφούμενα για την πίεση και τη χοληστερόλη έπαιρνε 18 διατροφικά συμπληρώματα- συνολικά 43 χάπια και κάψουλες την ημέρα» είπε ο δρ Νέιθαν.

Ανάσχεση της επούλωσης

Έξι από αυτά- η βιταμίνη Ε και τα εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού, κουκουτσιών σταφυλιού, κουρκούμης, γκίγκου και ελαίου σολομού- «μπορεί να αυξήσουν την αιμορραγία επειδή εμποδίζουν τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων», πρόσθεσε ο δρ Νέιθαν. Αν και το παράδειγμα αυτό μοιάζει ακραίο, δεν αποτελεί μεμονωμένη περίπτωση. Δυστυχώς, η ακριβής συχνότητα τέτοιων συμβάντων παραμένει άγνωστη, καθώς δεν υπάρχει κάποιο αξιόπιστο σύστημα καταγραφής. Επιπλέον, οι ασθενείς σπανίως μιλούν για τα συμπληρώματα που παίρνουν στους γιατρούς τους, ακόμη κι αν παρουσιάσουν κάποια ανεπιθύμητη ενέργεια, διότι δεν τη συσχετίζουν με αυτά.

Οι συνδυασμοί

Μολονότι, όμως, υπάρχουν πολλά ωφέλιμα συμπληρώματα, για ορισμένα το όφελος δεν είναι βέβαιον, ενώ αρκετά ενδέχεται να καταστούν επικίνδυνα εάν ληφθούν σε τεράστιες δόσεις ή σε λάθος συνδυασμούς. Για παράδειγμα, τα καθ΄ όλα απαραίτητα στον οργανισμό ιχνοστοιχεία και βιταμίνες Α, Β6, C, Ε, Κ, νιασίνη, φολικό οξύ, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρος και ψευδάργυρος μπορεί να γίνουν επικίνδυνα εάν συνδυαστούν με ορισμένα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα.

«Οι καταναλωτές δεν συνειδητοποιούν ότι υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των διατροφικών συμπληρωμάτων και των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων», λέει ο δρ Ντέιβιντ Σαρντ, διατροφολόγος στο Κέντρο Επιστημών για το Δημόσιο Συμφέρον (CSΡΙ), μία ομάδα προστασίας των καταναλωτών στην Ουάσιγκτον. Όπως εξηγεί, τα φάρμακα που χορηγούνται «και χωρίς ιατρική συνταγή» (όπως τα παυσίπονα), είναι κανονικά φάρμακα και έχουν αποδείξει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους σε κλινικές μελέτες, προτού λάβουν έγκριση από τις αρμόδιες υγειονομικές αρχές. Ωστόσο, τέτοιες μελέτες δεν απαιτούνται για να λάβουν άδεια τα διατροφικά συμπληρώματα, τα οποία δεν προωθούνται ως θεραπείες, αλλά αναγράφουν απλώς τα συστατικά και μερικές φορές τον τρόπο δράσης τους.

Οι μικρές δόσεις

Επιπλέον, μπορεί οι μικρές δόσεις [εντός των ορίων της Συνιστώμενης Ημερήσιας Δόσης (ΣΗΔ)] των συμπληρωμάτων να είναι ασφαλείς και ωφέλιμες, αλλά πολλοί πιστεύουν πως όσο περισσότερο παίρνουν τόσο το καλύτερο. Δυστυχώς, όμως, οι μεγαδόσεις των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων δρουν ως φάρμακα- ενίοτε τοξικά. Οι βιταμίνες Α, Ε και βήτα-καροτίνη, λ.χ., έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την υγεία, αλλά δημιουργείται πρόβλημα όταν το παρακάνει κανείς. Οι πολύ υψηλές (πάνω από τη ΣΗΔ) δόσεις βιταμίνης C δεν εξουδετερώνουν τις επιζήμιες για την καρδιά και τον κίνδυνο καρκίνου ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, αλλά ευνοούν τη δημιουργία τους, ενώ η υπερκατανάλωση βιταμίνης Ε αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Τι πρέπει, συνεπώς, να κάνει ο κόσμος;

Να συμβουλεύεται τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό του πριν να πάρει ένα συμπλήρωμα ή βότανο - αφού, όμως, πρώτα τον ενημερώσει αναλυτικά για κάθε άλλο χάπι, κάψουλα, σκόνη ή ρόφημα που παίρνει, είτε το λαμβάνει με συνταγή γιατρού είτε από μόνος του...

Έρευνα δείχνει ότι τα συμπληρώματα αυξάνουν τη θνησιμότητα

Τα καταπίνουμε με το... κουτάλι, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα συμπληρώματα βιταμινών χαρίζουν μακροζωία. Αντιθέτως, ενδέχεται ακόμα και να μας βλάπτουν, συμπέραναν επιστήμονες. Αναλύοντας εκ νέου 67 προγενέστερες μελέτες ανακάλυψαν ότι όχι μόνο δεν παρατείνουν τη ζωή, αλλά μπορεί και να τη βραχύνουν.

Όπως ανέφεραν επιστήμονες από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Κοπεγχάγης, δεν υπάρχουν «πειστικά στοιχεία» ότι τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα μειώνουν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου στους υγιείς ή στους ασθενείς, ενώ μερικά από τα πιο συνηθισμένα ενδέχεται να τον αυξάνουν κιόλας. Στην ανασκόπηση, που βασίστηκε σε στοιχεία από 232.000 εθελοντές, συγκρίθηκαν όσοι έπαιρναν συμπληρώματα με εκείνους που δεν έπαιρναν ή έπαιρναν μια ανενεργό ουσία.

Τα συμπληρώματα που μελετήθηκαν ήταν η βήτα-καροτίνη, οι βιταμίνες Α, C και Ε, και το ιχνοστοιχείο σελήνιο. Όπως έδειξε η ανασκόπηση, η λήψη μεμονωμένης βιταμίνης Α σχετιζόταν με θνησιμότητα αυξημένη κατά 16%, η λήψη βήτα καρωτίνης με θνησιμότητα αυξημένη κατά 7% και η λήψη βιταμίνης Ε με θνησιμότητα αυξημένη κατά 4%. Η βιταμίνη C και το σελήνιο δεν φάνηκε να αυξάνουν ή να μειώνουν τη θνησιμότητα. Οι ερευνητές συμπέραναν πως «τα υπάρχοντα στοιχεία δεν υποστηρίζουν τη χρήση αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων στον υγιή πληθυσμό ή στους ασθενείς» και απέδωσαν τα ευρήματά τους στο γεγονός πως «η υπερκατανάλωση αντιοξειδωτικών ουσιών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά βασικές χημικές διεργασίες του οργανισμού».

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία