Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες, όποιος καλλιεργούσε φυτά έπρεπε να κρατήσει σπόρο για την επόμενη χρονιά. Σήμερα έχουμε συνηθίσει να αγοράζουμε σπόρους, όταν θέλουμε να καλλιεργήσουμε λαχανικά και λουλούδια.Οι γνώσεις γύρω από αυτήν τη δραστηριότητα και οι ποικιλίες του κάθε τόπου έχουν σχεδόν χαθεί. Αν θέλουμε όμως να παράγουμε πάλι σπόρο από λαχανικά που μάς άρεσαν και δεν υπάρχουν στο εμπόριο, χρειάζεται να ξέρουμε μερικά πράγματα.
Οι σπόροι προέρχονται από τον συνδυασμό δύο γονέων - η αρσενική γύρη μεταφέρεται στο θηλυκό ύπερο του άνθους. Όπως και στον άνθρωπο, το αποτέλεσμα (δηλαδή το φυτό της επόμενης γενιάς) κουβαλάει στοιχεία και των δύο γονέων. Επομένως, όταν κρατάμε σπόρο από ένα λαχανικό και θέλουμε να βγει το ίδιο φυτό από το σπόρο, πρέπει να φροντίζουμε οι "γονείς" να προέρχονται από φυτά της ίδιας ποικιλίας.
Οι σπόροι προέρχονται από τον συνδυασμό δύο γονέων - η αρσενική γύρη μεταφέρεται στο θηλυκό ύπερο του άνθους. Όπως και στον άνθρωπο, το αποτέλεσμα (δηλαδή το φυτό της επόμενης γενιάς) κουβαλάει στοιχεία και των δύο γονέων. Επομένως, όταν κρατάμε σπόρο από ένα λαχανικό και θέλουμε να βγει το ίδιο φυτό από το σπόρο, πρέπει να φροντίζουμε οι "γονείς" να προέρχονται από φυτά της ίδιας ποικιλίας.
Προσοχή: Ανάλογα με τον τρόπο επικονίασης (με τον αέρα, με έντομα ή μέσω του ίδιου άνθους), πρέπει να τηρούνται ελάχιστες αποστάσεις ανάμεσα σε ποικιλίες του ίδιου είδους, για να μην υπάρχουν διασταυρώσεις. Αν π.χ. καλλιεργούμε καυτερές πιπεριές κοντά με πιπεριές για τηγάνι και κρατάμε σπόρο για πιπεριά για τηγάνι, θα βγουν από το σπόρο και μερικά φυτά με καυτερές πιπεριές για τηγάνι...
Στο μπαλκόνι
Εφόσον στο μπαλκόνι έχουμε μόνο πολύ περιορισμένο χώρο, είναι καλό να καλλιεργούμε από το κάθε είδος μόνο μια ποικιλία, αν θέλουμε να κρατήσουμε σπόρο. Εξαίρεση αποτελούν τα φυτά που αυτογονιμοποιούνται (φασόλια, αρακάς, μαρούλι, πολλές ποικιλίες τομάτας). Αυτά μπορούμε να τα καλλιεργούμε και δίπλα-δίπλα χωρίς να υπάρχει ανάμειξη.
Εφόσον στο μπαλκόνι έχουμε μόνο πολύ περιορισμένο χώρο, είναι καλό να καλλιεργούμε από το κάθε είδος μόνο μια ποικιλία, αν θέλουμε να κρατήσουμε σπόρο. Εξαίρεση αποτελούν τα φυτά που αυτογονιμοποιούνται (φασόλια, αρακάς, μαρούλι, πολλές ποικιλίες τομάτας). Αυτά μπορούμε να τα καλλιεργούμε και δίπλα-δίπλα χωρίς να υπάρχει ανάμειξη.
Τι πρέπει να κάνουμε
Για να κρατήσουμε σπόρο, αφήνουμε τον καρπό να ωριμάσει τελείως. Ξεχωρίζουμε τον καρπό από το σπόρο (με πλύσιμο), στεγνώνουμε τους σπόρους στη σκιά επάνω σε μη απορροφητικό υλικό (γυαλί, πορσελάνη) και τα φυλάμε σε ξηρό δροσερό μέρος μέχρι την επόμενη σπορά. Φυλλώδη και βολβώδη λαχανικά (λάχανα, καρότα, κρεμμύδια, μαρούλια) δεν τα μαζεύουμε, αλλά περιμένουμε να ανθίσουν και να παράγουν σπόρο.
Για να κρατήσουμε σπόρο, αφήνουμε τον καρπό να ωριμάσει τελείως. Ξεχωρίζουμε τον καρπό από το σπόρο (με πλύσιμο), στεγνώνουμε τους σπόρους στη σκιά επάνω σε μη απορροφητικό υλικό (γυαλί, πορσελάνη) και τα φυλάμε σε ξηρό δροσερό μέρος μέχρι την επόμενη σπορά. Φυλλώδη και βολβώδη λαχανικά (λάχανα, καρότα, κρεμμύδια, μαρούλια) δεν τα μαζεύουμε, αλλά περιμένουμε να ανθίσουν και να παράγουν σπόρο.
Ελάχιστες αποστάσεις για την κάθε οικογένεια φυτών, όπως και λεπτομερείς πληροφορίες για την παραγωγή σπόρων του κάθε είδους θα βρείτε στην ιστοσελίδα της εναλλακτικής κοινότητας "Πελίτι"
Τι είναι τα υβρίδια
Στα καταστήματα βρίσκουμε σπόρους Ιταλίας, Ολλανδίας, Αμερικής και συχνά υβρίδια.
Τα υβρίδια είναι μια έξυπνη ιδέα των εταιρειών. Μέσω συγκεκριμένων διασταυρώσεων καταφέρνουν να παράγουν σπόρους με τις καλύτερες ιδιότητες των δύο διαφορετικών γονέων τους. Οι καρποί είναι συνήθως πιο εμπορικοί (σε εμφάνιση) και οι αποδόσεις αυξημένες. Αν κρατάμε όμως σπόρο από ένα υβρίδιο, θα βγουν φυτά που μοιάζουν ή με τον έναν ή με τον άλλο γονέα και σε κάθε περίπτωση υστερούν σε απόδοση. Συνεπώς θα πρέπει κάθε χρόνο να αγοράζουμε ξανά σπόρους.
Στα καταστήματα βρίσκουμε σπόρους Ιταλίας, Ολλανδίας, Αμερικής και συχνά υβρίδια.
Τα υβρίδια είναι μια έξυπνη ιδέα των εταιρειών. Μέσω συγκεκριμένων διασταυρώσεων καταφέρνουν να παράγουν σπόρους με τις καλύτερες ιδιότητες των δύο διαφορετικών γονέων τους. Οι καρποί είναι συνήθως πιο εμπορικοί (σε εμφάνιση) και οι αποδόσεις αυξημένες. Αν κρατάμε όμως σπόρο από ένα υβρίδιο, θα βγουν φυτά που μοιάζουν ή με τον έναν ή με τον άλλο γονέα και σε κάθε περίπτωση υστερούν σε απόδοση. Συνεπώς θα πρέπει κάθε χρόνο να αγοράζουμε ξανά σπόρους.
Η προσωπική μου άποψη είναι ότι για τη δική μας παραγωγή δεν χρειαζόμαστε υβρίδια που έχουν σχεδιαστεί κυρίως για επαγγελματική χρήση. Οι ποικιλίες, και ιδιαίτερα αν μπορούμε να βρούμε παλιές ελληνικές, έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και συνήθως καλύτερη γεύση από τα υβρίδια και τις εμπορικές ποικιλίες.
Πηγή: naturanrg.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου