ΚΑΠ: Η Αναθεώρηση εγκρίθηκε από το Συμβούλιο – οι τελευταίες εξελίξεις για προϊόντα και ενισχύσεις.

Στις 16 Δεκεμβρίου το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθέτησε την πρόταση για την αναθεώρηση της ΚΑΠ, ακολουθώντας μία συμφωνία σε πρώτη ανάγνωση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτή η συμφωνία θέτει τους νέους κανόνες για την ΚΑΠ για μία περίοδο 7 ετών, ώστε να εξοπλίσει τον ευρωπαϊκό αγροτικό τομέα για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση: «Οι κύριοι στόχοι της αναθεώρησης είναι να

κάνουν την ΚΑΠ πιο «πράσινη» και με σωστότερο προσανατολισμό, με μία πιο δίκαιη διανομή των ενισχύσεων του εισοδήματος των αγροτών σε όλη την ΕΕ και με μία πιο αποτελεσματική πολιτική αγροτικής ανάπτυξης. Ακολουθώντας τη συμφωνία για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ για την περίοδο 2014-2020 είναι  408.31 δισεκατομμύρια Ευρώ (38% του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ). Στον πρώτο πυλώνα της ΚΑΠ (άμεσες ενισχύσεις των εισοδημάτων και δαπάνες που αφορούν τις αγορές) θα δαπανηθούν 312.73 δις (76.6%) και στον δεύτερο πυλώνα (πολιτική αγροτικής ανάπτυξης) 95.58 δις (23.4%)».

Το πακέτο αναθεώρησης της ΚΑΠ αποτελείται από τέσσερα κύρια νομικά κείμενα:

– τον κανονισμό που θέτει τους κανόνες για τις άμεσες ενισχύσεις στους αγρότες (95/13). Αυτός ο κανονισμός θέτει τους βασικούς κανόνες για τις άμεσες ενισχύσεις στα εισοδήματα των αγροτών ώστε να επιβραβεύονται για την παροχή δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών. Επίσης, περιλαμβάνει έναν αριθμό συγκεκριμένων πλαισίων ενίσχυσης (ειδικά για τους νέους αγρότες, τους μικρούς καλλιεργητές και τους αγρότες που εργάζονται σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς) και κανόνες για την καταβολή ενός περιορισμένου ποσού συνδεδεμένης ενίσχυσης (συνδεδεμένης με την παραγωγή).

–τον κανονισμό που καταρτίζει μία κοινή οργάνωση της αγοράς για όλες τις αγορές αγροτικών προϊόντων (96/13). Ο κανονισμός για την ενιαία κοινή οργάνωση αγορών (ΚΟΑ) στοχεύει στον εκσυγχρονισμό, την επέκταση και την απλοποίηση των κανόνων σε ισχύ σχετικά με την δημόσια παρέμβαση, την ιδιωτική αποθεματοποίηση, τα έκτακτα μέτρα και την ενίσχυση σε συγκεκριμένους τομείς καθώς και την διευκόλυνση της συνεργασίας ανάμεσα στον παραγωγό και τις διεπαγγελματικές οργανώσεις. 

– τον κανονισμό για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης (93/13). Ο κανονισμός για την αγροτική ανάπτυξη καλύπτει εκούσια μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, τα οποία προσαρμόζονται σε εθνικές και περιφερειακές ιδιομορφίες, μέσω του οποίου τα κράτη-μέλη σχεδιάζουν και συγχρηματοδοτούν πολυετή προγράμματα κάτω από ένα κοινό πλαίσιο σε συνεργασία με την ΕΕ.

–        τον κανονισμό για την χρηματοδότηση, την διαχείριση και τον έλεγχο της ΚΑΠ (οριζόντιος κανονισμός) (94/13). Ο οριζόντιος κανονισμός θέτει όρους σχετικά με τις δαπάνες, το συμβουλευτικό σύστημα των αγροτών, τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που πρέπει να οργανωθούν από τα κράτη-μέλη, το σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης και τις εκκαθαρίσεις λογαριασμών.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΠ

1. ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ

Μείωση του ποσού εισοδηματικής ενίσχυσης για τις μεγάλες καλλιέργειες (άρθρο 11)

– εφαρμογή μιας υποχρεωτικής μείωσης κατά 5% για ποσά πάνω από τις 150.000 Ευρώ (με μία εξαίρεση για τα κράτη-μέλη τα οποία χρησιμοποιούν πάνω από το 5% του εθνικού τους φακέλου άμεσων ενισχύσεων για την αύξηση της ενίσχυσης των μικρών αγροτών με μία μορφή αναδιανεμητικής πληρωμής).

Αναδιανεμητικές πληρωμές (άρθρο 41)

– η επιλογή που δίνεται στα κράτη μέλη να αναδιανέμουν τις άμεσες ενισχύσεις εισοδήματος στους αγρότες χρησιμοποιώντας έως το 30% των εθνικών τους φακέλων άμεσων ενισχύσεων, ώστε να χορηγούν στους μικρούς αγρότες μία επιπλέον ενίσχυση για τα πρώτα εκτάρια για τα οποία ενεργοποίησαν δικαιώματα ενισχύσεων. (με μέγιστο τα 30 εκτάρια μίας μέσης έκτασης εκμετάλλευσης ανά κράτος μέλος).

Εξωτερική σύγκλιση

– Προκειμένου να διασφαλιστεί μία πιο δίκαιη διανομή των άμεσων εισοδηματικών ενισχύσεων σε όλη την ΕΕ και να μειωθεί η σύνδεση με τις ιστορικές αναφορές, τα επίπεδα των άμεσων ενισχύσεων ανά εκτάριο θα πρέπει να προσαρμοστούν προοδευτικά. Η συμφωνία για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ένωσης, λοιπόν, προβλέπει ότι όλα τα κράτη μέλη με άμεσες ενισχύσεις κάτω του 90% από τον μέσο όρο θα πρέπει να μειώσουν το ένα τρίτο της διαφοράς ανάμεσα στο επίπεδο στο οποίο βρίσκονται τώρα και σε αυτό το επίπεδο, φτάνοντας στο ελάχιστο όριο έως το 2020.  Αυτή η σύγκλιση θα χρηματοδοτηθεί αναλογικά απ’ όλα τα κράτη μέλη με άμεσες ενισχύσεις πάνω από το μέσον όρο της ΕΕ.

Εσωτερική σύγκλιση (άρθρο 25)

– Τα κράτη μέλη πρέπει να αποκαταστήσουν τουλάχιστον μερικώς την ισορροπία του μέσου επιπέδου των άμεσων ενισχύσεων ανά εκτάριο σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο μέχρι το 2019. αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση διάφορων μοντέλων που μπορούν να εφαρμοστούν σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο.

– Μία δυνατότητα είναι να διασφαλιστεί ότι οι αγρότες των οποίων το επίπεδο ενισχύσεων ανά εκτάριο είναι κάτω του 90% του εθνικού ή περιφερειακού επιπέδου της χώρας, θα έχουν μία αύξηση της αξίας των ενισχύσεών τους (με τουλάχιστον το ένα τρίτο της διαφοράς ανάμεσα στο τωρινό επίπεδο και στο 90% του εθνικού ή περιφερειακού επιπέδου).

– Με την εφαρμογή αυτού του μοντέλου, τα κράτη μέλη πρέπει, ως γενικό κανόνα, να διασφαλίσουν ότι μέχρι το 2019 η αξία όλων των δικαιωμάτων ενισχύσεων φθάνει τουλάχιστον το 60% της εθνικής ή περιφερειακής αξίας.

– Εκεί όπου το 60% οδηγεί σε μία απώλεια μεγαλύτερη του 30% στα κράτη μέλη που εφαρμόζουν αυτό το όριο, η ελάχιστη αξία μπορεί να μειωθεί ώστε να φθάσει στο ανώτατο 30%.

– Για τους σκοπούς της εσωτερικής σύγκλισης, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να συνυπολογίζουν και το 30% των ενισχύσεων για το πρασίνισμα που λαμβάνουν οι αγρότες.

Συνδεδεμένες ενισχύσεις (άρθρα 52 και 53)

–        Σε όλα τα κράτη μέλη επιτρέπεται ένα 8% συνδεδεμένων ενισχύσεων και επιπλέον 2% για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες.

–        Τα κράτη μέλη τα οποία χρησιμοποίησαν πάνω από 5% συνδεδεμένων ενισχύσεων μέσα σε ένα έτος κατά την περίοδο 2010-2014, μπορούν να έχουν ένα όριο 13% συν 2% για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες. 

–        Τα κράτη μέλη τα οποία χρησιμοποίησαν πάνω από 10% συνδεδεμένων ενισχύσεων μέσα σε ένα έτος κατά την περίοδο 2010-2014, μπορούν να αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν πάνω από το 13% μετά από έγκριση της Επιτροπής.

Δημοσιονομική Πειθαρχία (άρθρο 8)

– Οι αγρότες που λαμβάνουν λιγότερο από 2000 ευρώ σε άμεσες ενισχύσεις θα εξαιρεθούν από την ευθύγραμμη περικοπή των άμεσων ενισχύσεων.

Ενεργός αγρότης (άρθρο 9)

– Πιο αυστηροί κανόνες ώστε να αποφευχθεί νομικά πρόσωπα, των οποίων η βασική δραστηριότητα δεν είναι γεωργική, να διεκδικούν άμεσες ενισχύσεις, ειδικά με την πρόβλεψη  υποχρεωτικής «αρνητικής λίστας» για άτομα τα οποία εκ των προτέρων εξαιρούνται από τις άμεσες ενισχύσεις, εκτός κι αν μπορούν να αποδείξουν ότι η αγροτική τους δραστηριότητα δεν είναι δευτερεύουσα. Αυτή η λίστα περιλαμβάνει αεροδρόμια, σιδηροδρομικές υπηρεσίες και μόνιμες αθλητικές και ψυχαγωγικές εγκαταστάσεις.

Νέοι αγρότες (άρθρα 50 και 51)

– Υποχρεωτικό σύστημα που συμφωνήθηκε τον πυλώνα 1, με τη χρήση του 2% του εθνικού ανώτατου ορίου.

– Μικρός καλλιεργητής (άρθρα 61 έως 65)

– Προαιρετικό σύστημα για τους αγρότες που εισπράττουν έως 1250 Ευρώ.

– Εναλλακτικές μέθοδοι υπολογισμού ώστε να διευκολυνθούν οι ιδιαίτερες συνθήκες των κρατών μελών.

Πρασίνισμα (άρθρα 43 έως 47)

– 30% των άμεσων ενισχύσεων υπόκεινται στην αξιολόγηση των καλλιεργητικών πρακτικών οι οποίες είναι ευεργετικές για το περιβάλλον και το κλίμα, όπως, ειδικά, η διαφοροποίηση της παραγωγής, η διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων και η διαμόρφωση «περιοχής οικολογικής εστίασης» σε κάθε αγροτική εκμετάλλευση. 

Ισοδυναμία (άρθρο 43 & παράρτημα IX)

– Οι καλλιεργητικές πρακτικές που καλύπτονται από τα συστήματα για το περιβάλλον ή την πιστοποίηση του δεύτερου πυλώνα, τα οποία αποδίδουν τουλάχιστον ένα ισοδύναμο όφελος για το περιβάλλον και το κλίμα, μπορούν να θεωρούνται ως «ισοδύναμες πρακτικές».  Η δυνατότητα καταβολής ενίσχυσης της ΕΕ για το ίδιο μέτρο πρασινίσματος από τον πρώτο και τον δεύτερο πυλώνα (διπλή χρηματοδότηση) αποκλείεται ρητά.

Διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων (άρθρο 44)

– Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίσουν ότι στην συνολική γεωργική έκταση θα διατηρείται μία ελάχιστη αναλογικά έκταση μόνιμων βοσκοτόπων. Η αναλογία αυτή μπορεί να εφαρμόζεται σε εθνικό, περιφερειακό επίπεδο ή ανά αγροτική εκμετάλλευση.

Περιοχές Οικολογικής Εστίασης (ΠΟΕ) (άρθρο 45 και παράρτημα X)

– Η ελάχιστη έκταση όπου δεν θα υπάρχει απαίτηση διατήρησης ΠΟΕ είναι τα 15 εκτάρια αροτραίας καλλιέργειας.

– Το ποσοστό θα αρχίσει από το 5% το 2015 και θα φτάσει στο 7% το 2017 μετά από μία αναφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μία σχετική νομοθετική πρόταση.

– Οι ΠΟΕ εφαρμόζονται μόνο σε αροτραίες εκτάσεις, όχι σε μόνιμούς βοσκότοπους και όχι σε εκτάσεις με μόνιμες καλλιέργειες.

– έχει συμφωνηθεί μία λίστα με επιλέξιμες περιοχές ΠΟΕ (για παράδειγμα εκτάσεις σε αγρανάπαυση, ταράτσες, τοπία με εξαιρετικό ενδιαφέρον, ζώνες ανασχέσεων, δασοκομία κ.α.) καθώς και εξαιρέσεις (πχ. εκμεταλλεύσεις με άνω του 75% της έκτασής τους να είναι βοσκότοποι, περιοχές με μεγάλα δάση κλπ).

– Το παράρτημα Χ του κανονισμού περιλαμβάνει έναν πίνακα ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιείται από τα κράτη μέλη με τους συντελεστές μετατροπής και βαρύτητας όταν υπολογίζουν τον συνολικό αριθμό εκταρίων που καλύπτονται από περιοχή οικολογικής εστίασης σε μία αγροτική εκμετάλλευση. 

2. ΕΝΙΑΙΑ ΚΟΙΝΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΓΟΡΩΝ

Φύτευση αμπέλων (άρθρο 61 και ακόλουθα)

– Το σύστημα εγκρίσεως νέων φυτεύσεων ξεκινάει από το 2016 και θα διαρκέσει έως το 2030.

– 1% ετήσια αύξηση σε φυτεύσεις αμπελιών

– Τα τωρινά δικαιώματα για φύτευση αμπελιών θα επεκταθούν από 3 έως 5 χρόνια ως μεταβατικό μέτρο.

Ζάχαρη (άρθρα 124 και ακόλουθα)

– Τέλος των ποσοστώσεων στις 30 Σεπτεμβρίου 2017

– Οι τυποποιημένες διατάξεις για τις συμφωνίες ανάμεσα στους τευτλοπαραγωγούς και τις επιχειρήσεις θα διατηρηθούν και μετά το τέλος των ποσοστώσεων.

- Η λευκή ζάχαρη παραμένει επιλέξιμη για ιδιωτική αποθεματοποίηση.

Γάλα (άρθρα 148 και ακόλουθα)

– Οι ποσοστώσεις για το γάλα λήγουν το 2015

–Συμπεριλαμβάνονται οι διατάξεις «του πακέτου για το γάλα» για ομαλή ανάπτυξη  του 2011.

Δημόσια παρέμβαση και ιδιωτική αποθεματοποίηση (άρθρα 8 και ακόλουθα)

– Επέκταση της περιόδου παρέμβασης για το βούτυρο και το αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη κατά ένα μήνα.

– Διαδικασία προσφορών για το βούτυρο και το αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη κάτω των ορίων.

– Μέγιστος όγκος για την αγορά σε καθορισμένες τιμές αυξημένος στους 50.000 τόνους για το βούτυρο.

– Συγκεκριμένα τυριά ΠΟΠ/ ΠΓΕ επιλέξιμα για ιδιωτική αποθεματοποίηση.

Προγράμματα για τα σχολεία (άρθρα 22 και ακόλουθα)

– Ο προϋπολογισμός αυξάνεται από 90 εκατ. σε 150 εκατ. Ευρώ.

Οργανώσεις παραγωγών και διεπαγγελματικές οργανώσεις (άρθρα 152 και ακόλουθα)

– Οι διατάξεις για τις οργανώσεις παραγωγών, τις ενώσεις οργανώσεων παραγωγών και τις διεπαγγελματικές οργανώσεις επεκτείνονται σε όλους τους τομείς ώστε να ενδυναμωθεί ο ρόλος των αγροτών στην εφοδιαστική αλυσίδα.

– Δυνατότητα να υπάρχει οικονομική ενίσχυση για την δημιουργία ομάδων αγροτών υπό την αγροτική ανάπτυξη.

– Οργανώσεις παραγωγών στο ελαιόλαδο, τις αροτραίες καλλιέργειες και τον τομέα βοδινού κρέατος έχουν το δικαίωμα να δεσμεύονται σε συλλογικές διαπραγματεύσεις εκ μέρους των μελών τους, υπό συγκεκριμένες συνθήκες και ακολουθώντας προστατευτικά μέτρα για τον ανταγωνισμό.  

Έκτακτα μέτρα (άρθρα 219 και ακόλουθα)

– Βελτιωμένοι κανόνες που επιτρέπουν στην Επιτροπή να αντιδρά άμεσα και αποτελεσματικά μπροστά σε απειλές για σοβαρές διαταραχές στη λειτουργία της αγοράς που μπορεί να επηρεάζουν οποιονδήποτε τομέα.

– Επιπλέον οικονομική ενίσχυση για κρίσεις η οποία θα προέρχεται από το Ταμείο Κρίσεων (τα ποσά του ταμείου αυτού που δεν θα χρησιμοποιηθούν, θα επιστρέφονται στους αγρότες μέσω των άμεσων ενισχύσεων).

Άρθρο 43(3) διατάξεις σχετικές με την Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (Σταθερή διάταξη)

– Ώστε το πακέτο της αναθεώρησης της ΚΑΠ να είναι ευθυγραμμισμένο με την Συνθήκη της Λισαβόνας, ένας αριθμός μέτρων σχετικά με την δημόσια παρέμβαση και την ιδιωτική αποθεματοποίηση, το σύστημα για τα σχολεία, τις εξαγωγικές επιστροφές και τον τομέα της ζάχαρης θα υπόκεινται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου υπό το άρθρο  43(3) της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας.

3. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο

– Ο Κανονισμός για τις Κοινές Διατάξεις παρέχει κοινούς κανόνες για τον προγραμματισμό όλων των Ταμείων της ΕΕ και αναγκάζει τα κράτη μέλη να διαμορφώσουν μία Σύμβαση Εταιρικής Σχέσης που να καλύπτει τα αντίστοιχα προγράμματά τους για κάθε Ταμείο.

– Έτσι το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης  θα ενοποιηθεί με τα Ευρωπαϊκά Ταμεία Επενδύσεων, για μεγαλύτερη συνέπεια, αποτελεσματικότητα,  καθώς και την δυνατότητα της συγχρηματοδότησης ενός προγράμματος από διαφορετικά Ταμεία. Αυτό δίνει μία ακόμα μεγαλύτερη ευκαιρία για καινοτόμα προγράμματα και συνεκτικές στρατηγικές σε συγκεκριμένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων συνεκτικών δράσεων ανάμεσα σε αγροτικές και αστικές περιοχές καθώς και συνδυασμένες αγροτικές και αλιευτικές εκμεταλλεύσεις.

Προτεραιότητες (άρθρο 5)

– Το σύστημα Αξόνων της παρούσας περιόδου θα αντικατασταθεί από έξι προτεραιότητες, που θα περιλαμβάνουν εκούσια μέτρα τα οποία θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη να σχεδιάζουν προγράμματα και την χρηματοδότησή τους βασιζόμενα στην ανάλυση των συγκεκριμένων αναγκών.

– Ο προγραμματισμός κατ’ αυτόν τρόπο θα απλουστευτεί πάρα πολύ και θα διευκολύνει την εφαρμογή των σχεδίων για τους δικαιούχους.

Επενδύσεις (άρθρο 17)

– Για χάριν της απλούστευσης αλλά και για να επιτρέπεται στους δικαιούχους να σχεδιάζουν και να πραγματοποιούν ολοκληρωμένα προγράμματα με αυξημένη προστιθέμενη αξία, ένα μόνο μέτρο θα καλύπτει τους περισσότερους τύπους παραγωγικών επενδύσεων. Για όσους θέλουν να αυξήσουν την οικονομική και περιβαλλοντική απόδοση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και των γεωργικών επιχειρήσεων, να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα της προώθησης των αγροτικών προϊόντων και του τομέα μεταποίησης, να παρέχουν την απαραίτητη υποδομή για την ανάπτυξη της γεωργίας και της δασοκομίας και να στηρίζουν τις μη αποδοτικές επενδύσεις που είναι απαραίτητες για τους περιβαλλοντικούς στόχους.

Δασοκομία (άρθρα 21-27,34)

– Η στήριξη για επενδύσεις στην δασοκομία έχει επίσης απλουστευθεί και εκσυγχρονιστεί. Θα υπάρχει ένα μόνο ολοκληρωμένο μέτρο για συγκεκριμένους ιδιοκτήτες δασών ώστε να αυξηθεί τόσο η λειτουργικότητα όσο και η αποτελεσματικότητα του μέτρου.

Γεωργο-περιβάλλον (άρθρο 28) / Βιολογική Γεωργία (άρθρο 29) / Natura και Οδηγία Πλαίσιο για τα ύδατα  (άρθρο 30)

– Τα μέτρα που αφορούν στο περιβάλλον και το κλίμα έχουν ενισχυθεί ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα τους και η εφαρμογή τους έχει παραμείνει υποχρεωτική.

– Εντούτοις, έχει εισαχθεί ένας μεγάλος βαθμός ευελιξίας με το να επιτρέπονται μικρότερες δεσμευτικές περίοδοι και περίοδοι μετατροπής, ώστε να προωθηθεί μία ευρύτερη αποδοχή των μέτρων.

– Εξαιτίας της ομοιότητας κάποιων πρακτικών πρασινίσματος του πυλώνα 1 με τα μέτρα για το γεωργο-περιβάλλον και το κλίμα του πυλώνα 2, ο Κανονισμός προβλέπει την εξαίρεση της διπλής χρηματοδότησης ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αγρότες δεν θα πληρώνονται διπλά για την ίδια δραστηριότητα.

Περιοχές με φυσικούς περιορισμούς (άρθρα 31-32 και παράρτημα II)

– Εισάγεται μία νέα οροθέτηση των περιοχών με φυσικούς περιορισμούς (προηγούμενα γνωστές ως μειονεκτικές περιοχές). Αυτές οι περιοχές θα καθορίζονται πλέον στη βάση οχτώ βιοφυσικών κριτηρίων, τα οποία θα διασφαλίζουν ένα αντικειμενικό και διαυγές σύστημα για όλη την ΕΕ.

–Ώστε να διασφαλιστεί μία ήπια μετάβαση και η συνέχεια, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόσουν την νέα οροθέτηση μέχρι το 2018, με την δυνατότητα φυσικά να ξεκινήσουν νωρίτερα για όσους έχουν ολοκληρώσει την οροθέτηση. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να αποσύρουν σταδιακά τις ενισχύσεις στους αγρότες, που δεν θα είναι επιλέξιμοι, μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου.

– Ο κανονισμός προβλέπει επίσης την ευελιξία για τα κράτη μέλη κατά τη διαδικασία της οροθέτησης, με την διαμόρφωση ευέλικτων και διαφοροποιημένων κριτηρίων και, σε ειδικές περιπτώσεις, την δυνατότητα να αθροίζουν τα βιοφυσικά κριτήρια σε μία συγκεκριμένη περιοχή.

Χρηματοδότηση (άρθρο 59)

– Για χάριν την απλοποίησης, ο Κανονισμός παρέχει έναν ενιαίο συντελεστή για την συμμετοχή στη χρηματοδότηση (συντελεστής συγχρηματοδότησης) σε όλα τα μέτρα. Παρέχεται μία μείωση για κάποια μέτρα με ιδιαίτερη σημασία, όπως αυτά που έχουν σχέση με το περιβάλλον, την προσαρμογή και την ανακούφιση σε σχέση με την κλιματική αλλαγή και την καινοτομία

– Ο συντελεστής συγχρηματοδότησης λαμβάνει επίσης υπόψη τις διαφορετικές συνθήκες στις περιφέρειες -ο Κανονισμός προβλέπει υψηλότερους συντελεστές συγχρηματοδότησης για τις λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες, τις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τα νησιά του Αιγαίου- καθώς και δύο τύπους μετάβασης όπου το κατά κεφαλήν για την περίοδο 2007-2013 ήταν μικρότερο του 75% του μέσου όρου της ΕΕ.

– Ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική χρήση των πόρων της ΕΕ, ο Κανονισμός προβλέπει προϋποθέσεις ελάχιστων δαπανών για το περιβάλλον και για το LEADER. Τουλάχιστον το 30% του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης θα πρέπει να είναι διαθέσιμο για μέτρα σχετιζόμενα με το περιβάλλον και την προσαρμογή και την ανακούφιση σε σχέση με την κλιματική αλλαγή. Άλλο ένα 5% πρέπει να είναι διαθέσιμο για την προσέγγιση LEADER, η οποία στηρίζει την εφαρμογή τοπικών στρατηγικών. 

Καινοτομία

– Η καινοτομία έχει οριστεί ως ένας οριζόντιος στόχος για την επόμενη προγραμματική περίοδο. Θα υποστηρίζεται μέσω διάφορων μέτρων αγροτικής ανάπτυξης, όπως η μετάδοση γνώσης, η συνεργασία και οι επενδύσεις σε υλικά κεφάλαια. Επιπλέον, μέσω της Ευρωπαϊκής Σύμπραξης Καινοτομίας για την Παραγωγικότητα και την Αειφορία της Γεωργίας,  η Αγροτική Ανάπτυξη θα προωθεί την αποτελεσματική χρήση των πόρων, την παραγωγικότητα και την γεωργία και δασοκομία χαμηλών εκπομπών και φιλική προς το περιβάλλον. Έτσι, η Σύμπραξη για την Καινοτομία θα στηρίζει και θα διευκολύνει την συνεργασία μεταξύ της γεωργίας και της έρευνας ώστε να επιταχύνει τη μετάδοση της τεχνολογίας στους αγρότες.

4. ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ

Αυτός ο Κανονισμός ονομάζεται «οριζόντιος» επειδή συνδυάζει τους κανόνες που είναι σχετικοί με όλα τα εργαλεία της ΚΑΠ και πρότερα υπήρχαν διασκορπισμένα σε διάφορα μέρη της νομοθεσίας της . Αφορά ειδικότερα:

–Συστήματα χρηματοδότησης, διαχείρισης και ελέγχου, που συμπεριλαμβάνουν τους Οργανισμούς Πληρωμών και το ΟΣΔΕ. Οι κανόνες που αφορούν στις άμεσες ενισχύσεις, τα μέτρα αγοράς και την αγροτική ανάπτυξη έχουν εναρμονιστεί ώστε να παράγουν συνέργειες. 

– Το σύστημα παροχής γεωργικών συμβουλών, το οποίο είναι μία σειρά συμβουλευτικών υπηρεσιών, που τα κράτη μέλη πρέπει να δημιουργήσουν ώστε οι αγρότες να βοηθηθούν να καταλάβουν ειδικότερα τις υποχρεώσεις τους σχετικά με την πολλαπλή συμμόρφωση και το πρασίνισμα.

– Πολλαπλή συμμόρφωση, ένα σύστημα που δημιουργήθηκε από την αναθεώρηση της ΚΑΠ του 2003, το οποίο υποβάλει την ενίσχυση και στήριξη των αγροτών για τη συμμόρφωση με απαιτήσεις δημοσίου συμφέροντος και ειδικότερα με κριτήρια που σχετίζονται με το περιβάλλον, την ορθή μεταχείριση των ζώων και την χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Το πλαίσιο για την πολλαπλή συμμόρφωση έχει προσαρμοστεί.

– Απόσυρση αχρεωστήτως καταβληθέντων ενισχύσεων και κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε δικαιούχους ενισχύσεων οι οποίοι δεν συμμορφώνονται με προϋποθέσεις επιλεξιμότητας ή άλλες υποχρεώσεις. Ο Κανονισμός θέτει όλες τις βασικές αρχές για τέτοιου είδους κυρώσεις που θα πρέπει να επιβάλλονται από τα κράτη μέλη και αποδίδει στην Επιτροπή εφαρμόστηκες εξουσίες για τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων. Για το «πρασίνισμα», οι κυρώσεις θα επιβληθούν σταδιακά, ενώ τα πρώτα δύο χρόνια εφαρμογής του πρασινίσματος δεν θα επιβάλλονται καθόλου κυρώσεις (2015 και 2016), ενώ θα επιβληθεί ένας συντελεστής προσαρμογής της τάξεως του 20% της ενίσχυσης πρασινίσματος για το έτος 2017 και της τάξεως του 25% για το έτος 2018.

– Η δημοσίευση των ονομάτων των δικαιούχων των ταμείων της ΚΑΠ ώστε να αποθαρρυνθούν οι δικαιούχοι από παράτυπες συμπεριφορές και την ίδια στιγμή ενισχύοντας την ατομική υπευθυνότητα των αγροτών στην χρησιμοποίηση των δημοσίων κεφαλαίων.  Προκειμένου να διασφαλιστεί μία ισορροπία ανάμεσα στον αντικειμενικό δημόσιο έλεγχο για τη χρήση των κεφαλαίων της ΚΑΠ και στο δικαίωμα των δικαιούχων για σεβασμό στην ιδιωτική τους ζωή, τα ονόματα αυτών των δικαιούχων οι οποίοι λαμβάνουν ποσά χαμηλότερα από τα μέγιστα επιτρεπόμενα ποσά της ενίσχυσης στα πλαίσια του συστήματος για τους μικρούς αγρότες, δεν θα δημοσιεύονται. 

Τελευταίο αλλά και σημαντικό, ως καινοτομία, εισάγεται από τον κανονισμό αυτόν ένα απόθεμα κρίσεων ώστε να υποστηρίζεται ο αγροτικός τομέας σε περιπτώσεις σοβαρών κρίσεων που επηρεάζουν την αγροτική παραγωγή ή την διανομή, με την εφαρμογή, στην αρχή κάθε έτους, μίας αναγωγής στις άμεσες ενισχύσεις. Τα ποσά που δεν χρησιμοποιήθηκαν θα αποδίδονται στους αγρότες. Οι περιπτώσεις για τις οποίες αυτό το απόθεμα κρίσεων μπορεί να χρησιμοποιείται, περιγράφονται στον Κανονισμό για την ενιαία ΚΟΑ.

Για τη μετάφραση: Μηγιάκη Βερόνικα - Διεθνείς Δημόσιες Σχέσεις ΠΑΣΕΓΕΣ

Πηγή:www.paseges.gr