Χωρίς ιδιαίτερες μεταβολές η παγκόσμια αγορά ρυζιού - πληθαίνουν τα προτιμησιακά καθεστώτα.

Στα ίδια περίπου επίπεδα με την περασμένη χρονιά αναμένεται να κινηθεί η παγκόσμια παραγωγή ρυζιού κατά το εμπορικό έτος 2012/13, αφού προβλέπεται να ανέλθει στα 466 εκ. τόνους ισοδύναμου λευκασμένου ρυζιού, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας, σε συνεδρίαση συμβουλευτικής επιτροπής για το ρύζι.

Όπως αναφέρει το στέλεχος της ΠΑΣΕΓΕΣ, κα Δήμητρα Μάρδα στο paseges.gr «επιπλέον, στο ίδιο περίπου ύψος

με την παραγωγή προβλέπεται να ανέλθει και η κατανάλωση (465 εκ τ. ), ενώ, τα παγκόσμια αποθέματα  προβλέπονται σταθερά στους  102 εκ τ. (όλες οι ποσότητες σε ισοδύναμο λευκασμένο ρύζι).

Οι τιμές

Από την εξέλιξη των τιμών στη διεθνή αγορά (FOB σε $/τόνο ισοδύναμου λευκασμένου), τέλη Οκτωβρίου 2012 καταγράφονται οι εξής τιμές: Indica «ΗΠΑ μακρόσπερμο 4%» στα 596$/τ, Indica «Thai 100% B» στα 560 $/τ. ,  Indica «Βιετνάμ 5%» στα 455 $/τ. και του Indica «Ινδίας 5%» στα 440$/τ., ενώ στο ρύζι Basmati οι τιμές κυμάνθηκαν από 1100 έως 1175$/τ. Εν γένει στην παγκόσμια αγορά οι τιμές δείχνουν τάση σταθεροποίησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (τέλη Οκτωβρίου 2012) στην Ευρωπαϊκή αγορά  οι τιμές ρυζιού, πριν και μετά τη συγκομιδή, παρουσιάζουν επίσης σταθεροποίηση και ανήλθαν: το paddy Japonica  το Ελληνικό στα 320€/τ., το Ιταλικό  στα 306€/τ και το Ισπανικό στα 285€/τ., το paddy Indica το Ιταλικό στα 292€/τ. και το Ελληνικό στα 280€/τ.

Παράλληλα, οι τιμές λευκασμένου ρυζιού στην Ευρωπαϊκή αγορά (τέλη Οκτωβρίου 2012) ανήλθαν : το Ιταλικό Japonica στα 590€ /τ., το Ιταλικό Indica στα 580€ /τ., το Ισπανικό Japonica στα 565€/τ., το Γαλλικό Indica στα 520€/τ. και το Γαλλικό Japonica στα 510€ /τ.

Εισαγωγές – εξαγωγές

Με βάση τα εκδοθέντα πιστοποιητικά, οι Κοινοτικές εισαγωγές ρυζιού κατά την εμπορική περίοδο 2011/12 παρουσίασαν μείωση (-8,1%) στις 869 χιλ τ. ισοδύναμου λευκασμένου σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, η οποία οφείλεται κυρίως στις μειωμένες εισαγωγές αποφλοιωμένου  Indica (-18%, στους 619 χιλ τ.). Μείωση καταγράφεται και στις αντίστοιχες εξαγωγές (-14,5%, στους 186 χιλ τ. ισοδύναμου λευκασμένου), η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση του λευκασμένου / ημιλευκασμένου Japonica (-13%, στους 131 χιλ τ.) και του paddy Japonica.

Σύμφωνα εξάλλου με την Eurostat, κατά την εμπορική περίοδο 2011/12  η Ινδία ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής της ΕΕ με μερίδιο 31%  (με βάση  τις ποσότητες ισοδύναμου λευκασμένου), ακολουθούμενη από την Ταϋλάνδη (22%), την Καμπότζη[1] (11%) και το Πακιστάν (10%) ενώ όσον αφορά στον τύπο του εισαγόμενου ρυζιού, το 52% ήταν αποφλοιωμένο και το 46% λευκασμένο.

Ας σημειωθεί, εξηγεί η κα Μάρδα, ότι λόγω του καθεστώτος ΕΒΑ (Everything but Arms), από το εμπορικό έτος 2009/10 και μετά καταγράφεται εκρηκτική άνοδος των εξαγωγών της Καμπότζης στην ΕΕ, οι οποίες κατά το εμπορικό έτος 2011/12 σχεδόν 18πλασιάστηκαν σε σύγκριση με το 2008/09, φθάνοντας τους 97 χιλ τ. ισοδύναμου λευκασμένου.

Επισημαίνεται επίσης ότι κατά το ίδιο έτος, η συντριπτική ποσότητα του εισαγόμενου ρυζιού από την Ινδία (87%, 192 χιλ τ. ισοδ. λευκασμένου) και το Πακιστάν (92%, 48 χιλ τ. ισοδ. λευκασμένου) αφορά σε ρύζι Basmati[2], το οποίο υπάγεται σε προτιμησιακό καθεστώς.

Σύμφωνα τέλος με τα στοιχεία της κας Μάρδα, πρέπει να επισημανθεί η έντονα αυξητική τάση εισαγωγών στην ΕΕ  λευκασμένου και ημιλευκασμένου ρυζιού σε συσκευασίες 5 έως 20 κιλών, προελεύσεως  κυρίως Ταϋλάνδης, Καμπότζης και Ινδίας. Κατά το πρώτο εξάμηνο του εμπορικού έτος 2011/12, καταγράφεται αύξηση 75% των εισαγωγών αυτών σε σύγκριση με την αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο.

Εξάλλου πτωτική  τάση εμφανίζεται επίσης στις εισαγωγές  (-4%) και εξαγωγές (-27%) του πρώτου διμήνου της τρέχουσας εμπορικής περιόδου 2012/13. Αξιοσημείωτη είναι η αύξηση των εισαγωγών αποφλοιωμένου Basmati (+30%, στους 56 χιλ τ.) και η μείωση του αποφλοιωμένου “ Indica πλην Basmati” (-34%, στους 37 χιλ τ.).

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ  για το έτος 2012 καταγράφεται μείωση των εκτάσεων ορυζοκαλλιέργειας κατά 5,5% και ειδικότερα: μείωση των εκτάσεων Japonica στα 3,08 εκ στρέμματα (-3,4%) και μείωση των εκτάσεων Indica στα 1,43 εκ στρέμματα (-9,5%) σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Όσον αφορά στην παραγωγή του 2012, εκτιμάται συνολικά μείωση  κατά 3,6% και ειδικότερα οφειλόμενη στην μειωμένη παραγωγή Indica  (-11%, στους 571 χιλ τ. ισοδύναμου λευκασμένου).

Κατά τη συζήτηση, οι εκπρόσωποι των παραγωγών και  της βιομηχανίας διαμαρτυρήθηκαν για τον αθέμιτο ανταγωνισμό που δέχεται το Κοινοτικό ρύζι από το εισαγόμενο, δεδομένου ότι ο Ευρωπαίος παραγωγός τηρεί κανόνες  για την ασφαλή παραγωγή, την περιβαλλοντική προστασία και αειφορία, την κοινωνική ασφάλεια και πρόνοια, ενώ ταυτόχρονα πιέζεται από την αύξηση του κόστους παραγωγής.

Διμερείς συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου

Σε εξέλιξη  ευρίσκονται  διμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ –Ινδίας  και ΕΕ- Βιετνάμ για την επίτευξη ευρείας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου (περιλαμβάνονται τομείς όπως αυτοκίνητα, ανταλλακτικά, μηχανολογικός εξοπλισμός, υπηρεσίες κλπ). Στον τομέα των αγροτικών προϊόντων, το ρύζι είναι προϊόν εξαιρετικής σημασίας  για την Ινδία καθώς και για το Βιετνάμ , για το οποίο  αμφότερες οι χώρες αυτές ζητούν πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή αγορά. Επιπλέον , σε εξέλιξη ευρίσκονται ενδοκοινοτικές συζητήσεις  για την άρση κυρώσεων και επανένταξη της Βιρμανίας στο προτιμησιακό καθεστώς EBA. (σ.σ Η απελευθέρωση του εμπορίου ρυζιού από τις παραπάνω χώρες θα ασκήσει μεγάλη πίεση στον Ευρωπαϊκό τομέα του ρυζιού (αγροτική παραγωγή και βιομηχανία)).

Επιπτώσεις από ΚΑΠ

Τη Συμβουλευτική απασχόλησε το θέμα των επιπτώσεων της ΚΑΠ μετά το 2013 στον τομέα του ρυζιού. Ο εκπρόσωπος της Κοινότητας προσπάθησε, ανεπιτυχώς,  να πείσει τους συμμετέχοντες ότι ο τομέας δεν θα πληγεί. Ακολούθησε σφοδρή διαμαρτυρία των εκπροσώπων των παραγωγών, οι οποίοι αντέτειναν τις δικές τους εκτιμήσεις για τη μείωση των άμεσων ενισχύσεων, την αύξηση του κόστους παραγωγής, τον κίνδυνο εγκατάλειψης της παραγωγής, τον κίνδυνο για την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ καθώς οι τρίτες χώρες  (πχ Ινδία , Ταϋλάνδη) απαγορεύουν τις εξαγωγές τους , όποτε το κρίνουν αναγκαίο. Ως προς το πρασίνισμα, παρά τη διαμαρτυρία μας για την αστοχία του προτεινόμενου μέτρου της «ζώνης οικολογικής εστίασης» και στους ορυζώνες (7%), ο εκπρόσωπος της ΕΕ αντέτεινε ότι το ποσοστό αυτό θα καλυφθεί από τις υφιστάμενες ζώνες ανάσχεσης.

Εκπρόσωπος της ΕΕ αναφέρθηκε στην προοπτική της ευρείας αναθεώρησης της  Κοινοτικής νομοθεσίας  σε σημαντικούς τομείς όπως : η αναθεώρηση 12 Οδηγιών για το πολλαπλασιαστικό υλικό και η αντικατάστασή τους από έναν Κανονισμό και η αναθεώρηση  της Νομοθεσίας για την φυτοϋγειονομική προστασία.

Κατά τη συζήτηση οι εκπρόσωποι των παραγωγών επεσήμαναν:  πόσο αβοήθητοι είναι από την έλλειψη tricyclazole για την αντιμετώπιση της πυρικουλάριας  και ότι εξαρτώνται αποκλειστικά από τις κατ’ εξαίρεση άδειες για την καταπολέμησή της, επίσης επισημάνθηκε ότι η εταιρείες φυτοφαρμάκων δεν ενδιαφέρονται για την αναθεώρηση φακέλων προϊόντων, τα οποία απευθύνονται σε ένα «μικρό» προϊόν όπως το ρύζι.  Ο εκπρόσωπος της ΕΕ διευκρίνισε ότι  η αναθεώρηση  στην οποία αναφέρθηκε δεν αφορά στην φυτοπροστασία ήδη εγκατεστημένων οργανισμών-εχθρών αλλά στην πρόληψη ή την ανακοπή πρώϊμου σταδίου εισβολής νέων επιβλαβών οργανισμών.

[1] Η Καμπότζη υπάγεται στο προτιμησιακό καθεστώς  ΕΒΑ (Everything but Arms, Καν EC 980/2005) , το οποίο προβλέπει από 1ης.9.2009 ελεύθερη εισαγωγή όλων των τύπων ρυζιού (απεριόριστες ποσότητες με μηδενικούς δασμούς) από τις ελάχιστα ανεπτυγμένες χώρες.

[2] Το αποφλοιωμένο ρύζι Basmati  Ινδίας και Πακιστάν από 9 επιλέξιμες ποικιλίες υπάγεται σε προτιμησιακό καθεστώς για ελεύθερη εισαγωγή (απεριόριστες ποσότητες με μηδενικούς δασμούς).

Πηγή:www.paseges.gr