Και τα φυτά έχουν ψυχή.

Σταμάτησα να τρώω χοιρινό κρέας πριν από οκτώ χρόνια, όταν άκουσα έναν επιστήμονα να λέει πως η οδοντοστοιχία του γουρουνιού μοιάζει με την ανθρώπινη περισσότερο από κάθε άλλου ζώου. Μη μπορώντας να απαλλαγώ από την εικόνα ενός μικρού, ζωηρού γουρουνιού να μου στέλνει ένα χαμόγελο τύπου Τζορτζ Κλούνι, αποφάσισα πως ήταν πιο εύκολο να απαρνηθώ το χριστουγεννιάτικο χοιρινό.

Περίπου δύο χρόνια αργότερα έκοψα το κρέας κάθε

θηλαστικού. Εξακολουθώ εντούτοις να τρώω πουλερικά και ψάρια. Οι διατροφικές μου αποφάσεις είναι αυθαίρετες και ανακόλουθες και όταν φίλοι με ρωτούν γιατί είμαι πρόθυμη να δοκιμάσω πάπια αλλά όχι αρνί δεν έχω καμία πειστική απάντηση. Έτσι είναι οι διατροφικές επιλογές καμιά φορά. Και τελευταία, η συζήτηση γύρω από αυτές έχει φουντώσει.

Στο νέο του βιβλίο «Τρώγοντας Ζώα» ο συγγραφέας Τζόναθαν Σάφραν Φόερ περιγράφει τη σταδιακή του μεταμόρφωση από ένα παμφάγο, αδιάφορο πλάσμα σε έναν «αφοσιωμένο χορτοφάγο». Τον περασμένο μήνα ο Γκάρι Στάινερ, φιλόσοφος στο Πανεπιστήμιο Βucknell, απεφάνθη σε άρθρο του στους «Νιου Γιόρκ Τάιμς» πως όλοι μας πρέπει να προσπαθήσουμε να γίνουμε «αυστηρά ηθικοί χορτοφάγοι» όπως ο ίδιος: η θανάτωση ζώων για το κρέας, το δέρμα ή ό,τι άλλο, υποστήριξε, είναι «καθαρή δολοφονία». Εντούτοις, τα φυτά δεν... ονειρεύονται να καταλήξουν στο γουόκ. Όσο πιο πολλά μαθαίνουν οι επιστήμονες για την πολυπλοκότητα των φυτών- την ταχύτητα με την οποία αντιδρούν στις αλλαγές στο περιβάλλον τους και τα πολυάριθμα τεχνάσματα που εφευρίσκουν για να απωθήσουν τους εχθρούς τους και να ζητήσουν βοήθεια- τόσο πιο πολύ εντυπωσιάζονται.

«Τα φυτά δεν είναι στατικά ούτε ανόητα» λέει η Μόνικα Χίλκερ από το Ινστιτούτο Βιολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. «Αντιδρούν σε απτικά ερεθίσματα, αναγνωρίζουν διαφορετικά κύματα φωτός, αντιλαμβάνονται χημικά σήματα, μπορούν ακόμα και να μιλήσουν μέσω χημικών σημάτων». Αφή, όραση, ακοή, λόγος. «Πρόκειται για αισθητήριες λειτουργίες και ικανότητες τις οποίες συνήθως αποδίδουμε μόνο στα ζώα». Θέλετε αποδείξεις;

Οι αποδείξεις

Αναλύοντας την αναλογία του ανοιχτού κόκκινου φωτός και του σκοτεινού κόκκινου φωτός στα φύλλα τους, τα φυτά αισθάνονται την παρουσία ανταγωνιστών τους σε κοντινή απόσταση και προσπαθούν να αναπτυχθούν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Με τον παραμικρό τραυματισμό των φύλλων τους, ειδικευμένα κύτταρα στην επιφάνεια του φυτού απελευθερώνουν χημικά εναντίον του επιτιθέμενου. Γονίδια στο DΝΑ του φυτού ενεργοποιούνται ώστε να σημάνουν παν-συστημικό χημικό πόλεμο- η φυτική εκδοχή της ανοσολογικής αντίδρασης: «Χρειαζόμαστε ρητίνες τερπενίου, αλκαλοειδή, φαινολικά μόρια, πάμε».

Σε πειράματα που πραγματοποίησε η δρ Κονσουέλο Μ. Ντε Μοράες από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας διαπίστωσε πως σε λιγότερο από 20 λεπτά αφότου η κάμπια αρχίσει να τρώει τα φύλλα ενός φυτού, αυτό έχει απορροφήσει διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα και έχει παρασκευάσει ειδικές χημικές ενώσεις για να την απωθήσει. Κάποιες από αυτές τις ενώσεις είναι πτητικές χημικές ουσίες που λειτουργούν σαν αερομεταφερόμενες κραυγές για βοήθεια: έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να προσελκύσουν τόσο μεγάλα έντομα, όπως οι λιβελούλες που τρέφονται με κάμπιες, όσο και μικροσκοπικά παράσιτα, που μπορούν να σκοτώσουν την κάμπια εκ των έσω.

«Και τα λαχανάκια Βρυξελλών θέλουν να ζήσουν»

Η δρ Χίλκερ από το Ινστιτούτο Βιολογίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και οι συνάδελφοί της ανακάλυψαν πως όταν μια μικρή λευκή πεταλούδα αποθέτει τα αυγά της σε ένα λάχανο Βρυξελλών και τα κολλάει (με μικροσκοπικές ποσότητες κόλλας) πάνω στα φύλλα, το... άγρυπνο λαχανικό ανιχνεύει την παρουσία μιας πρόσθετης χημικής ουσίας στην κόλλα, του κυανιούχου βενζυλίου, και μεταβάλλει γρήγορα τη χημική σύνθεση της επιφάνειας των φύλλων του προκειμένου να ελκύσει θηλυκές παρασιτικές σφήκες.

Εντοπίζοντας τα αυγά της πεταλούδας, οι σφήκες εγχέουν μέσα τους τα δικά τους αυγά, τα οποία τρέφονται από τα αυγά της πεταλούδας- και το πρόβλημα του φυτού λύνεται.

«Ακόμα και εμείς που ξέρουμε δυο- τρία πράγματα για τα φυτά, συχνά αιφνιδιαζόμαστε με την πολυπλοκότητα και τις ικανότητές τους», λέει ο δρ Ντε Μόραες. Αγαπητοί και αγαπητές χορτοφάγοι, λυπούμαστε αλλά και τα λαχανάκια Βρυξελλών θέλουν να ζήσουν. Τα φυτά είναι τα μόνα... ηθικά στην όλη υπόθεση, καθώς παίρνουν τα γεύματά τους από τον ήλιο. Αλλά μην περιμένετε να καυχηθούν γι΄ αυτό: είναι υπερβολικά απασχολημένα παλεύοντας να επιβιώσουν.

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο