Πώς τα ροδάκινα έγιναν γιαρμάδες.

Στην αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη (από εκεί πηγάζουν όλα σχεδόν τα ονόματα), οι ονομασίες είναι προϊόν της «σοφίας της γλώσσας»! Όπως π.χ. πυράκανθος  (πυρ + άκανθα λόγω των κόκκινων καρπών του και των αγκαθιών του), καρυόπτερις (κάρυον – πτερόν, εκ των φτερωτών καρπών του), αμπέλοψις (τα φύλλα μοιάζουν με της αμπέλου) κ.λπ. Τη λογική αυτής της ονοματολογίας τη συναντάμε στον «πατέρα» της Βοτανικής Επιστήμης τον Θεόφραστο, μαθητή του Αριστοτέλη ο οποίος συνέγραψε μέγα βοτανικό έργο από 5 βιβλία που βασίστηκε όχι μόνο στη λεπτομερή παρατήρηση της πλούσιας ντόπιας χλωρίδας αλλά και στο πλούσιο φυτικό υλικό που τον έστελνε η επιστημονική ομάδα που συνόδευε τον Μέγα Αλέξανδρο στην

εκστρατεία του. Την ίδια λογική, βρίσκουμε και στον Διοσκουρίδη, καθώς και στους Λατίνους Πλίνιο και Γαληνό.

Τον 18ο αιώνα ο κορυφαίος φυσιοδίφης Καρλ Βον Λιννέ, καθηγητής στην Ουψάλα της Σουηδίας δημιούργησε το πρώτο παγκόσμιο σύστημα κατάταξης όπου κάθε είδος φέρει όνομα αποτελούμενο από δυο συνθετικά, γένος + είδος (π.χ. για τον πυράκανθο: Pyracantha Coccinea). Ο Λιννέ, καθώς και οι συνεχιστές του βάσισαν την ονοματολογία τους στην ελληνική και λατινική γλώσσα. Οι ρίζες των ονομάτων πηγάζουν κι’ εδώ από τη «σοφία της γλώσσας».

Είχαμε όμως ταυτόχρονα την εποχή των μεγάλων γεωγραφικών εξερευνήσεων και ανακαλύψεων. Από τους «νέους κόσμους» ήρθαν καινούρια φυτά. Κι’ ήταν εύλογο σε κάποια από αυτά να δοθούν τα ονόματα ή των εξερευνητών που τα έφεραν, ή κάποιων διακεκριμένων Ευρωπαίων επιστημόνων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Ο Γάλλος θαλασσοπόρος Λουΐ-Αντουάν ντε Μπουγκαινβίλ που έφερε από το νότιο Ειρηνικό το αναρριχώμενο φυτό που φέρει έκτοτε τ’ όνομά του (Βουγαινβίλλια ή μπουκανβίλλια).

Στον 20ο αιώνα, όπως είναι γνωστό κυριάρχησαν κατά κράτος τα ονόματα των πολιτικών. Όχι μόνο σε δρόμους, πλατείες, αεροδρόμια, βραβεία αλλά σε χώρες όπως η Σοβιετική Ένωση, και σε στοιχεία της φύσης! Δεν έφτανε δηλ. που σε κάθε πόλη και χωριό υπήρχε δρόμος, πλατεία, ωδείο κ.λπ. με τ’ όνομα Λένιν, στην οροσειρά Παμίρ, οι δυο ψηλότερες κορυφές ονομάστηκαν Λένιν (7.134μ.) και Κομμουνισμός (7.495μ.)! Ευτυχώς που τα περισσότερα φυτά της χώρας είχαν ήδη ανακαλυφθεί, αλλιώς θα βλέπαμε και κάποιο καλλωπιστικό θάμνο με το όνομα Λένιν!

Στη σύγχρονη Ελλάδα, στο επίπεδο των εμπορικών (και όχι των επιστημονικών) ονομάτων, είχαμε και κάποιες αστειότητες. Μετά τον πόλεμο, ήρθε και διαδόθηκε η ποικιλία πορτοκαλιών «Ουάσινκτων-Νάβελ» που ήταν η πρώτη χωρίς κουκούτσια. Εισαγωγέας ήταν κάποιος ονόματι Μέρλιν. Κι’ έτσι τα πορτοκάλια έκτοτε λέγονται Μέρλιν! Την ίδια εποχή, στη βόρεια Ελλάδα ήρθε η κιτρινόσαρκη (και ιδιαίτερα εύγευστη) ποικιλία ροδάκινων «κίτρινη Elberta». Ο κεντρικότερος εισαγωγέας-φυτωριούχος, ονομάζονταν Γιαρμάς. Κι έτσι τα προϊόντα πήραν στο εμπόριο το όνομα γιαρμάδες.

Δημιουργείται όμως μια απορία: Αν ο εισαγωγέας ή ο φυτωριούχος δεν λεγόταν Μέρλιν ή Γιαρμάς, αλλά λεγόνταν αντίστοιχα Κλαπανάρας ή Κολομητρούσης, πώς θα βαφτίζαμε (εμπορικά) τα προϊόντα; Θέλουμε να ελπίζουμε ότι τη «μάχη» θα την κέρδιζε η αισθητική!

Πηγή:agon